Illustratie: Rhonald Blommestijn

Het was een terroristische daad, de zoveelste, en toch voelde deze anders. Anders dan de aanval op de provocateurs van Charlie Hebdo, begin dit jaar. Dat was een laffe moord op de frontsoldaten van het vrije woord. Vrijdag werd in een pluriforme wijk van ‘ons’ Parijs — wie heeft er geen herinneringen liggen?  — het gewone leven op de korrel genomen. Onschuldigen, die genoten van het leven, een concert, een glas wijn of een sportwedstrijd. Hun werd het leven benomen in volstrekte willekeur, ongeacht kleur, geloof, leeftijd en sekse.

Oorlogsdaad

Het was een aanval op onze manier van leven, zei premier Mark Rutte zaterdag.  De Franse president, François Hollande, sprak van een oorlogsdaad. In oorlogen betalen onschuldige burgers het gelag, of het nu Parijs, Madrid, New York, Syrië, Irak of Libanon is. Maar ‘13/11’ is vooral een nieuwe beproeving van onze open, pluriforme en democratische samenleving. Daarin beslechten we geschillen met woorden, met wet en recht. Niet met een kalasjnikov. 

Deze nieuwe terreurdaad geeft de gevoelens van angst in Europa — zaterdag gesymboliseerd door de onwerkelijke stilte in de Parijse straten — nieuwe brandstof. Om de bevolking gerust te stellen zijn de grenscontroles geïntensiveerd. Ongetwijfeld volgen er voorstellen om de bevoegdheden voor politie en veiligheidsdiensten fors uit te breiden. Een begrijpelijke reflex, maar geen oplossing. Nieuwe aanslagen worden er niet mee uitgesloten. De angst is ook koren op de molen van populisten die de grenzen willen sluiten en vluchtelingen en moslims willen wegsturen.

Lees ook

Overzicht

Bekijk een overzicht van alle eerder verschenen artikelen.

Lees verder

Liveblog

Correspondent Kleis Jager en FD-redacteuren hielden een liveblog bij. Lees het hier terug

Lees verder

Analyse

Het heeft er alle schijn van dat de terroristische aanslagen van afgelopen vrijdag in Parijs een wraakactie zijn op de recente militaire interventies van Frankrijk in Syrië.

Lees verder

Reportage

'Hij liep erbij als een gewone jongen'. Bataclan-dader viel niet op in rustige nieuwbouwwijk bij Chartres.

Lees verder

Het is zondagmorgen op het metrostation Ossegem en de rust is weergekeerd.

Lees verder

Burgemeester Parijs

'Vanavond is het tijd voor rouw, pijn en tranen.'

Lees verder

Tijdlijn

Chronologie van een terreurgolf in Parijs

Lees verder

Kernwaarden

Er is geen andere optie dan moedig doorgaan met hetleven zoals wij dat leven. Omdat we anders inleveren op de kernwaarden van onze open samenleving,  op onze gekoesterde vrijheid te leven waar, hoe en met wie wewillen met bijbehorende omgangsvormen. We zullen het risico van aanslagen moeten accepteren als iets wathoort bij deze instabiele wereld. Verder moeten we de verleidingen weerstaan van kortetermijnoplossingen als een muur van detectiepoorten en prikkeldraad, ofeen politiestaat met Big Brother-­achtige kenmerken. Ooit zei de Amerikaanse president Franklin Roosevelt:het enige waar we bang voor hoeven te zijn, is de angst zelf.

De terroristen van Isis willen de multiculturelesamenlevingen in Europa verdelen en polariseren. Zij willen de zwijgende meerderheid tot een keuze tegenelkaar forceren.

Saamhorigheid

Daar past alleen een antwoord van saamhorigheid op.Zaterdag kwam dat er ook prompt, gesymboliseerd door lange rijen Parijzenaars van alle kleuren en gezindten, wachtend op hun moment om bloed af te staan voor degewonden. Een teken van hoop en ongebroken vertrouwen was het gebaar van velen in de Fransehoofdstad om hun huis open te stellen door de codes voor de appartementsgebouwen op sociale media vrij te geven. In Nederland kwam Sinterklaas zaterdagmiddaggewoon aan in Meppel, met bijbehorende demonstratie tegen zijn gekleurde Pieten. Ook dat was een troostrijkegedachte. We kunnen heftig van mening verschillen, maar als we strijden doen we dat met woorden.

Isis wegvagen

Dat wil niet zeggen dat er geen problemen zijn waar wedringend mee aan de slag moeten. Ahmed Aboutaleb vindt het tijd om Isis ‘weg te vagen’. De organisatie die geweld en onderdrukking verheerlijkt, oefentaantrekkingskracht uit op hier opgroeiende jeugd. De burgemeester van Rotterdam heeft gelijk met zijnoproep dit symbool te willen vernietigen. Maar daarmee kunnen we onze ogen niet sluiten voor de vraag wat wij hebben gedaan dat deze zoekende jongeren tot deze daden komen.

Vervreemding

De vervreemding van deze ontspoorde Franse jongeren is niet uniek. Er zijn veel meer mensen die zich niet meer thuis voelen in de huidige, complexe samenleving. Velen voelen zich ontheemd, verloren of economisch buitengesloten. Het is een van de vele uitdagingen voor Europa: een nieuwe, dynamische samenleving bouwen met perspectief en een rol voor iedereen, of het nu jongeren, ouderen of nieuwkomers betreft. Het is een uitdaging voor de politiek en het bedrijfsleven, maar vooral voor onszelf. Want Europa, dat zijn jij en ik; wij allemaal.