7 februari 2025, de werkweek van onze ambassadeur

Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar.

Veel leesplezier!

Microchips en conferenties

Vorige week ben ik niet toegekomen aan mijn wekelijkse bericht, vanwege de ambassadeursconferentie in Den Haag. Na een kort bezoek aan Grenoble heb ik in de TGV naar Gare de Lyon gelukkig even de tijd om terug te blikken op de afgelopen twee weken.

Iedere januari worden alle ‘chefs de poste’ naar Nederland teruggeroepen voor de jaarlijkse conferentie op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het gaat dan om alle ‘bilaterale’ ambassadeurs (die Nederland bij een of meer nationale regeringen vertegenwoordigen, in mijn geval de Franse, de Monegaskische en de Andorrese overheid). Maar ook om onze permanente vertegenwoordigers (PV’s), dat zijn de ambassadeurs die namens Nederland meesturen bij internationale organisaties zoals de NAVO, de Europese Unie en de VN. Tenslotte zijn de beroeps-CG’s (consuls-generaal) uitgenodigd, dat zijn de diplomaten die leiding geven aan – uiteraard – een consulaat-generaal, een kantoor van Nederland in een grote stad die niet de hoofdstad van een land is, denk aan Düsseldorf, Antwerpen, New York, Shanghai, Kaapstad of Sydney. De consulaten-generaal zijn beroepsposten met een aantal stafleden en hebben vaak een belangrijke rol op het gebied van de handel, de cultuur en de zorg voor de Nederlanders in hun regio. Misschien viel u op dat ik schreef ‘beroeps-CG’s’: dat is omdat we juist in ons ambtsgebied ook een ‘honoraire’, dus onbezoldigde, consul-generaal hebben, te weten de onvolprezen Arie van ’t Hof in Monaco. Zijn taken zijn grotendeels te vergelijken met die van de honoraire consuls die we in de Franse provinciesteden hebben, maar omdat hij in een soeverein vorstendom opereert is besloten hem de status van ‘honorair consul-generaal’ te geven.

Terug naar de ambassadeursconferentie. Als je je land goed wilt vertegenwoordigen in het buitenland, is het onmisbaar dat je nauw voeling houdt met Nederland. Die jaarlijkse ambassadeursconferentie is daarvoor ontworpen. Vijf dagen lang is er een programma, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. We worden uitgebreid toegesproken door de Minister-President, door de Minister van Buitenlandse Zaken, door de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp en er zijn deelsessies met een groot aantal andere ministers. Ook gaan we op Paleis Noordeinde bij ons staatshoofd op bezoek. Behalve Koning Willem-Alexander waren daar ook de Koningin en Prinses Margriet met haar echtgenoot professor Van Vollenhoven. Een middag lang gingen we in gesprek met leden van de Eerste en de Tweede Kamer. Daarnaast waren er een groot aantal themadiscussies (over veiligheid, economie, internationale handel), sommige intern, sommige met externe deskundigen of journalisten.

Ook werden we bijgepraat over de bezuinigingen die er gaan komen, zoals u weet moet het ministerie flink inkrimpen en wordt er ook fors gekort op het budget voor ontwikkelingshulp. Op dit moment is men de precieze plannen nog gaan uitwerken, maar dit voorjaar zullen er pijnlijke beslissingen moeten worden genomen. U kunt zich voorstellen dat dit de medewerkers van het ministerie en op de posten flink bezighoudt: het gaat om hun banen en om het werk waarvoor ze zich dagelijks inspannen. En dat werk is de laatste jaren niet rustiger geworden, met alles wat er in de wereld aan de hand is.

Bij de hoogtepunten horen ook altijd de ontmoetingen met mensen van buiten de Rijksoverheid. Zo hadden we op woensdagavond een receptie aangeboden door burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen. Daarbij worden honderden mensen uitgenodigd die om zeer verschillende redenen af en toe een beroep op de ambassades doen. Daar sprak ik bijvoorbeeld met bestuursleden van de Vereniging Belangenbehartiging Nederlandse Gepensioneerden in het Buitenland, die een aantal vragen en opmerkingen hadden over ons consulaire werk. Maar ook met de rector van de Universiteit van Amsterdam die wilde delen welke vooruitgang er is geboekt in de samenwerking met Frankrijk over ‘quantum computing’.

Ook was er de ‘bedrijvendag’ waarvoor we dit keer naar Eindhoven afreisden. We hadden een aantal discussiesessies met het bedrijfsleven, en we hielden een soort spreekuur met ondernemers die plannen hebben in onze landen van vestigingen. Best een organisatie, want er deden honderden bedrijven mee, en er is bijna geen land ter wereld waarmee Nederland geen handel drijft. ’s Avonds mochten de ambassadeurs uit de G20-landen (de grootste economieën) nablijven. In Villa de Laak, de historische villa van Anton Philips die nog in vrijwel originele staat is, ontmoetten we tijdens een diner de industriële hoofdrolspelers in de regio Eindhoven. ASML, VDL, Philips, de Universiteit, maar bijvoorbeeld ook de voorzitter van ‘Brainport Eindhoven’, Jeroen Dijsselbloem, tevens burgemeester van Eindhoven. Leuk om hem terug te zien, want toen ik ambassadeur in Griekenland was en hij de Eurogroep voorzat, hebben we heel wat spannende momenten meegemaakt. Maar het was ook heel bijzonder om op die plek te zijn. Ik ben opgegroeid in de regio Eindhoven en veel in ons leven stond in het teken van Philips, het bedrijf waar mijn vader werkte. Warme herinneringen. 50 jaar later bloeit de Eindhovense regio opnieuw, dankzij ASML en alles wat er daaromheen gebeurt.

Toen ik maandag in Parijs terugkwam, was er het nodige in te halen. Het team had onder leiding van mijn plaatsvervanger Sara stug doorgewerkt. We zijn volop in voorbereiding voor de topbijeenkomst over kunstmatige intelligentie (AI) die dit weekend begint. Eigenlijk zou Minister-President Schoof daarvoor komen, maar die heeft helaas moeten afzeggen omdat hij een paar dagen uit de running was door de griep. Nu komen Minister Beljaars (Economische Zaken) en staatssecretaris Szabo (Digitalisering) om ons land te vertegenwoordigen. Bovendien komt Minister Bruins later in de week nog onze kant op voor een hele serie afspraken.

Ik ga even vlug door de eerste helft van de huidige week, anders wordt dit stukje te lang. Maandag stond in het teken van een ontmoeting met de Afrika-adviseur van president Macron en een diner bij ons thuis met onderzoekers en beleidsmakers in de visserijsector van Nederland en Frankrijk. De ministeries zijn al langer intensief met elkaar in gesprek, maar sinds enkele jaren hebben ook de onderzoekers van Wageningen een speciale relatie met het Franse onderzoeksinstituut IFREMER. Dit keer stond de toepassing van AI in de visserij op de agenda. Op dinsdag was ik uitgenodigd voor een ontbijt bij de Poolse ambassadeur, met als gast de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot. Een speciale kans om rechtstreeks van de minister te horen waar hij de accenten zet. Daarna ging ik op stap met collega Wouter Jurgens, Directeur Veiligheidsbeleid bij Buitenlandse Zaken en zijn delegatie, die met hun Franse collega’s kwamen spreken over Oekraïne, de komende NAVO-top en zogenaamde ‘hybride dreigingen’ (bijvoorbeeld cyberaanvallen en sabotage van civiele infrastructuur). De woensdag werd besteed aan de voorbereiding van de AI-top, het ontvangen van een aantal bezoekers en aan urgente interne zaken van de ambassade.

Op donderdagochtend ging ik op en neer naar Grenoble, met Hoofd Economische Afdeling Martijn Adelaar, voor een bezoek aan de beurs tech&fest, een aantal ontmoetingen met Franse tech-bedrijven, en een bezoek aan het Commissariaat voor kernenergie (CEA). Grenoble is de stad aan de voet van de Franse alpen met 63.000 studenten, vooral aan de technische opleidingen. De streek wordt ook wel ‘het Franse Silicon Valley wordt genoemd vanwege de vele bedrijven die zich bezig houden met halfgeleiders, ‘semiconductoren’ – zo zit er bijvoorbeeld het onderzoekscentrum van STMicroelectronics, waar ongeveer 4000 mensen werken. STMicroelectronics maakt hoofdzakelijk chips voor auto’s, en waar die twintig jaar geleden nog praktisch zonder computertechnologie reden, zitten ze er nu vol mee.

In de semiconductoren heeft Nederland grote belangen, vanwege bedrijven als NXP Semiconductors, ASMi, Nexperia en ASML waar lithografische machines worden gemaakt die semiconductors kunnen bouwen. Als dit onderwerp u interesseert, kan ik u van harte aanraden om de uitzending van Buitenhof terug te kijken van afgelopen zondag. https://www.youtube.com/watch?v=WalOiq0mrNw . Daar werd Jerome Fouquet, de CEO van ASML, geïnterviewd over zijn bedrijf, maar ook over de rol die semiconductoren spelen in de geopolitiek. Fouquet heeft overigens de Franse nationaliteit, het is een sector met sterke Europese en internationale banden.

Kortom, weer een bezig weekje. Nu even een weekendje met mijn zoon de batterijen opladen in de Alpen (wist u dat er een rechtstreeks TGV is van Parijs naar Bourg St Maurice, van waaruit je met een bergbaantje in zeven minuten in de sneeuw staat?). Maar volgende week wordt de echte topweek. Ik hoop u daar volgende vrijdag meer over te vertellen.

Goed weekend!

Jan Versteeg