75 jaar kachelgeschiedenis

Wie ouder wordt kan veel verhalen. Omdat er hier veel gesproken en gevraagd wordt over de div. verwarmingsmogelijkheden, wil ik graag met jullie mijn 75 jaar ervaringen delen (1946-2021). Voorop staat - ieder zijn meug. De één zweert bij stralingswarmte, de ander bij warme lucht. Je hebt vervente vuurtjesstokers en mensen, die liever op knopjes drukken. Maar altijd geldt - een verwarmingssysteem moet passen bij klimaat en het huis/ruimte waar hij zijn diensten moet leveren. Comfort is iets heel subjectiefs. Milieuvriendelijkheid hangt niet alleen af van wat er uit de schoorsteen komt. Infrastructuur (fabricatie kachel, aanleg buizensystemen, onderhoud, winning van brandstof etc) horen ook in die berekening. Helaas gebeurt dit zelden. Ik zal rubriceren naar verschillende soorten verwarming en voor iedere rubriek van neg. naar positief. Ook de situatie waarin de verwarming was/is geplaatst.

CV: 1. Stadsverwarming - ramp der rampen! Supergeisoleerd appt.40m2, Amsterdam. Dag/nacht temp niet te regelen. Altijd constant ca 22c, Geen merkbare warmtebron. Kostbaar. Geen keuze leverancier - Je bent aan de haaien overgeleverd. 2. hetelucht verwarming. Zeer goed geïsoleerde woonboerderij Drenthe. Verwarmde goed alle ruimtes, behalve die achter gesloten deuren. Kleding, serviesgoed ed. in kasten altijd steenkoud. Stof en lawaaiig. Kosten?? We hebben hem nooit veel gebruikt. Hadden goed alternatief. 3.Gewone cv op gas - wat we gewend zijn. Weinig op tegen. Voordeel een warme radiator. Bij koude thuiskomst warmtebron om even tegenaan te zitten.

Losse kachel, niet verplaatsbaar, verbonden aan infrastructuur. 1. Ouderwetse kolenkachel. Groot huis van 1914, Den Haag. Heerlijk warm in de woonkamer, Verder alles koud. Heel veel stof en vuil - kolenscheppen, sjouwen en vullen, dagelijks oprakelen. Heel gezellig en vertrouwd voor ons als kleine kinderen. Moeder dacht daar anders over. 2. Gaskachel, goede warmte bron ter plaatse, gesuis, oppassen met voldoende frisse lucht. 3. Bullerjan - houtkachel, die vnl hete lucht produceert. Stenen huis in de Hérault. Groot vermogen. Alleen efficiënt bij groot vuur. Ruimte boven de kachel eerder warm dan de ruimte die hij moest verwarmen, maar na enige uren stoken wel merkbaar in hele huis. Direct merkbaar als vuur minder werd, warme lucht verdwijnt snel. Massa van het huis werd nooit opgewarmd.4. Zgn speicherkachel, electra met massieve kern, 's nachts opwarmen, overdag uitstralen. 19de eeuws huis Zuid Engeland. Eenvoudige veilige kachel. Wel goed op het weerbericht letten. 5. gietijzeren houtkachel (Jotul), blokhut centraal Noorwegen. In no time heerlijke stralingswarmte - eerst heel lokaal, daarna wordt de kring steeds groter. Prima kookmogelijkheid door de goed afgedraaide kookplaat boven op. Efficiente verbranding. Warmt de massa van het gebouwde goed op, daardoor wordt warmte ook 's nachts vastgehouden. Dus geen ijskoud huis in de ochtend, ook als je de kachel 'snachts niet laat doorsudderen. 6. Refurbished AGA uit 1945(!) omgebouwd op aardgas. Grote woonark Friese wateren. Heerlijk zachte stralingswarmte, meer dan voortreffelijke kookmogelijkheden. Hield het schip in de zomer goed droog. 7. Voor mij de RollsRoyce van de (hout)kachels - 2 grote spekstenen tegelkachels in goed geïsoleerde woonboerderij in Drenthe. Een kachel van 1000kg in de woonkamer/keuken. Een oven van 5000 kg in de grote, hoge deel. Mijn knuffelkachels, eigenhandig gebouwd. 1x stoken per 24 uur. 10m3 hout voor de hele boerderij in een winter. Zachte stralingswarmte, maar ook kachelwand om tegen aan te kruipen. Verrukkelijk langzaam gestoofde gerechten uit de oven, nadat het vuur was gedoofd. Helaas niet geschikt voor het Zuidfranse klimaat.

Losse kachels, verplaatsbaar. 1. Pelgrim- en Zibrokamin oliekachels. Studentenkamers en caravan. Snel warmte, stank, heel veel vocht. 2. oliegevulde elektrische radiator. Bijverwarming div. huizen aan het begin en einde van stookseizoen. Hoofdverwarming in de keuken van mijn huis in Frankrijk deze winter. Fijne warmte, niet te heet laten worden (stofverbranding), makkelijk als bijverwarming.

Vanuit deze ervaringen en de (on)mogelijkheden van mijn Franse huis heb ik uiteindelijk gekozen voor grote Jotul (F118) met kookplaat als hoofdverwarming en back-up als de stroom uitvalt. Vaste elektrische kachels als bijverwarming en backup voor mindere dagen. Warmtepomp etc niet mijn ding. Iedereen zijn mening, iedereen zijn keuze. Hoor(lees) graag.

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20210422, Woningbeheer en Huishouding

Reactie van Jako op 22 April 2021 op 18.12: Je ervaring met hete lucht doet vermoeden dat er iets niet klopte in het ontwerp. Uiteraard mag het niets uitmaken of de deur van een ruimte open is of dicht. De deur moet lucht doorlaten. Ik deel die ervaring dan ook niet. Ten aanzien van een warmtepomp is uiteraard het grote voordeel dat er al snel 4 keer zo veel warmte ( of koude) uitkomt dan er aan energie wordt verbruikt. Een aanzienlijk voordeel. Dat je dan naast verwarmen ook kunt koelen is ook een bijkomend voordeel.

Overleden Reactie van Susan op 22 April 2021 op 20.34: Ja Map velen op deze site houden van de warmtepomp. In mijn tijd nog niet uitgevonden dus houd ik het bij goede radiatoren en houtkachel , die kan je hier niet missen want zo nu en dan valt de electra uit en niet alleen in de zomer met onweer.

Maar ik heb dan ook geen verdieping dat heb ik met de bouw al zo geregeld.

Reactie van El Burro Català op 22 April 2021 op 21.52: Wat een prachtig verhaal @map de maar. Doorwrocht. En zo leuk want ook voorzien van ervaringen uit eigen, zelfs vroeger, jeugdig leven.

Ik begrijp uw keuze. Voor uw situatie voor de hand liggend, zo lijkt. Ik ken de Jotul- kachels niet. Maar heb inmiddels wel 'gegooled'. Mooi spul!

Uw schrijven bevestigt onze keuze voor een gietijzeren houtfornuis destijds. Een fornuis dat voldoende warmte geeft in de gehele woning. In Mediterraan Frankrijk, laat dat gezegd zijn. Hoop werk want op hout. En misschien niet super milieuvriendelijk maar toch, zeker welmenend duurzaam. Vooral ook omdat het fornuis dateert uit 1956. Gietijzer en dus niet stuk te krijgen. Groot voordeel, zoals u meldt is de aanwezigheid van warmte en kookgelegenheid bij het uitvallen van de stroom. NB: dat gebeurt nog wel eens...

Veel plezier met de grote Jotul!

Reactie van Ingrid de Eerste op 23 April 2021 op 7.55: Goede keus. Bij ons in het zuidwesten laten we hem 's nachts doorsudderen als de temperaturen rondom het vriespunt zijn. Hele nacht overal warm. Zelfs teveel!

Reactie van Sequoia op 23 April 2021 op 9.08: Je hebt aardig wat kachels gehad Map.. Aangezien ik hier vaak lees dat een houtkachel bij het ouder worden wel heel veel zwaar werk meebrengt, mijn tip. Kijk eens naar een rocketstove. Deze kun je of zelf bouwen, met eventueel vloer of muurverwarming, ze zijn extreem snel op warmte hebben en zeer hoog rendement én ze worden niet gestookt met blokken hout maar met snoei of sprokkelhout.

Wat voorbeelden en uitleg van zelfbouw klikkerdeklik of klikkerdeklik of klikkerdeklik

Een voorbeeld van een kant en klare klikkerdeklik

Fijne dag.

Reactie van Carolien Brouwer op 23 April 2021 op 10.25: Bedankt voor dit uitgebreide verslag.

Reactie van map de maar op 23 April 2021 op 10.40: Ingrid, de kachel in de nacht laten doorsudderen is niet zo'n goed idee. Je smeult veel hout weg, zonder dat je er veel profijt van hebt en je riskeert veel roetaaslag in de schoorsteen. Op de Jotul 118 staat de gebruiksaanwijzing voor op de kachel:"Eg grev ned min ild sent om kveld naar dagen er slut. Gud giv min ild alder slokka ut". 's nachts voor het naar bed gaan begraaf ik mijn vuurkooltjes in de as. God geef mij dat mijn vuur nooit uit zal gaan. Als je dit opvolgt zal de kachel in de ochtend vrijwel zeker nog lauwwarm zijn en kan je met wat aanmaakhout of blokjes het vuur weer snel aan de gang krijgen. Dit advies geldt natuurlijk niet alleen voor de Jotul, maar voor alle houtkachels.

Reactie van map de maar op 23 April 2021 op 10.50: Michael, ik ga mijn hand niet in het wespennest van rendementscyfers begeven. Deze cijfers van fabrikanten worden behaald in laboratoriumomstandigheden, met vaste norm voor de droogte van het hout, vaste norm voor de trek in de schoorsteen, vaste norm voor het moment in het brandproces en de duur van de meting. Gezond verstand leert je dat dit niets te betekenen heeft voor de praktijk. De zwakste schakel in het hele stookproces is meestal niet de kachel, maar de stoker. Hoe verzorgt hij zijn hout, hoe regelt hij het vuur. Zelf stook ik met een schoorsteenthermometer - lijkt op een vleesthermometer. Je boort een gaatje in de pijp ca. 20 cm boven de uitlaat van de kachel, steekt daar de thermometer in, die met een magneet zich aan de pijp vast zet. Ik stook zelf het liefs op ca. 200C. Dan weet ik dat mijn vuur heet genoeg is en bovenaan de schoorsteen nog ca. 120C. Dit voorkomt roet en condens in de schoorsteen. Ik meng mijn hout, eerst wat meer licht hout, dan langzaam aan meer zwaar hout toevoegen. Dan deurtje dicht en niet meer te veel aan poken en wroeten, tot een nieuwe lading hout nodig is.

Reactie van map de maar op 23 April 2021 op 11.03: Sequoia, ik heb veel en langdurig in China gereisd, ook langs de buitengrenzen in zeer koud gebied. Ik ken de kangs - heb zelf ook daar op geslapen - en de warmtemuren tussen de het woonvertrek van het gezin en de kamer van de ouderen of tussen de keuken en de stal. Ik ben zelf gediplomeerd tegelkachelbouwer en ken dus het principe. Helaas in zuidelijke streken niet geschikt. Bovendien zou ik niet weten hoe aan zoveel sprokkelhout te komen. Lijkt me geen werkbesparing. Hoe zuinig een kachel ook - de benodigde hoeveel warmte moet er toch echt eerst in + nog een beetje meer. Hoog rendement betekent niet dat er wonderen worden verricht. In Nederland zijn er in de 80-iger jaren veel experimenten geweest met allerlei soorten tegelkachels - ook veel zelfbouwers. Sommige bedrijven van toen bestaan nog altijd. Zelf heb ik me toen gespecialiseerd in de Finse tegelkachels van speksteen. Zo af en toe kom ik er nog wel eens eentje tegen, die ik met mijn partner heb gebouwd. Ze zijn nog altijd in Nl te krijgen, maar zwaar en kostbaar. Naar mijn mening iedere gram het geld waard.

Reactie van map de maar op 23 April 2021 op 11.13: El Burro Català jullie naam doet me vermoeden, dat jullie in de Pyreneeën wonen. Jullie kunnen dus in de winter wel wat warmte gebruiken. De laatste franse eigenares van mijn huis verwarmde tot haar 86ste het hele huis met een groot houtfornuis in de keuken. Ik ben van plan haar voorbeeld te volgen. Helaas hebben opvolgende eigenaren de schouw en bovenliggende schoorsteen gesloopt, maar de komende maanden laat ik elders in huis een nieuwe degelijke schoorsteen bouwen. Goed houtstoken betekent werk, maar met een goede organisatie is dat wel doenlijk te houden, ook als je al ouder bent. Ik stook geen hout omdat het "goedkoop" is. Ik zoek mijn houtleverancier nauwkeurig uit. De mannen brengen het en stapelen het voor me op in de cave. Naast de kachel heb ik in huis een grote oude bedstee. Mijn werkster zorgt, dat die houtopslag altijd vol is, wanneer ze vertrekt. Zo heb ik altijd droog en "voorverwarmd" hout bij de hand. Blijft voor mij het vullen van de kachel - een gezonde beweging. Stil in je stoel zitten is slecht voor een mens.

Je reactie hieronder, dit zijn de huisregels.