4 april 2025, de werkweek van onze ambassadeur

Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar.

Veel leesplezier!

Weer geopolitiek als rode lijn

In de nieuwsdichte week van de veroordeling van Marine le Pen, die voor RN (Rassemblement National) al twee maal presidentskandidaat was en dat ook in 2027 wil zijn, en van de aankondiging door Donald Trump van draconische handelsmaatregelen, kostte het soms moeite om ons te concentreren op de zaken waar we als ambassade wel invloed op hebben. Toch hebben we het er geloof ik weer zonder kleerscheuren vanaf gebracht.

Dinsdag begeleidde ik minister David van Weel (Justitie en Veiligheid) tijdens zijn bezoek aan Parijs en Lille. De dag begon met een werkontbijt met minister Bruno Retailleau het Ministère de l’Intérieur, in de wandeling vaak “Beauvau” genoemd, naar het pleintje schuin tegenover het Elyséepaleis, waar het gehuisvest is. Een belangrijk deel van de veiligheidsportefeuille van Minister van Weel is in Frankrijk bij Binnenlandse Zaken belegd. De ministers ondertekenden een gezamenlijke brief aan EU-commissarissen Brunner en Séjourné over misbruik van zwaar vuurwerk. Vervolgens spraken ze over de nauwe samenwerking tussen Nederland en Frankrijk bij de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit. Van Place Beauvau gingen we naar het beroemde Place Vendôme, niet alleen het centrum van de haute couture, maar ook de werkplek van de Franse minister van Justitie. Minister Gérald Darmanin was zeer hartelijk, maar kwam snel ter zake. Ook hier was de bestrijding van georganiseerde criminaliteit een hoofdonderwerp, met aandacht voor de broodnodige samenwerking met Latijns-Amerika, West-Afrika en de Golfstaten, en voor de aanpak van corruptie. Een voortdurende, gecoördineerde inspanning is nodig om de internationale bendes de pas af te snijden.

Na deze twee gesprekken namen we de TGV naar Lille, waar minister Van Weel de openingsspeech verzorgde op het Forum InCyber, een groot internationaal evenement waar overheden en bedrijven elkaar vinden op het gebied van cyberveiligheid. Weer zo’n thema dat zeer actueel is: naast cyberaanvallen op particulieren en bedrijven, is er ook een sterke groei van online aanvallen op de IT-systemen van cruciale infrastructuur en overheidsinstellingen. In zijn speech sprak de minister over de noodzaak van betere voorbereiding, actie en (Europese) samenwerking tegen cyberaanvallen. Mocht u belangstelling hebben voor de speech van de minister, dan kunt u deze nalezen (hier) . Nadat ik de minister uitgeleide had gedaan, mocht ik het met hulp van de ambassade opgezette Nederlandse paviljoen op het Forum InCyber openen: digitale veiligheid is ook een economische sector waar ons land sterk in is.

Verder bracht afgelopen week onze Directeur-Generaal Europese Samenwerking een bezoek aan Parijs, om te spreken met haar Franse counterpart op het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Vincent Guérend). ‘DGES’ Heleen Bakker is niet alleen verantwoordelijk voor het Nederlandse beleid ten aanzien van de Europese Unie, maar ook voor de bilaterale relatie (de betrekkingen van land tot land) met de Europese landen. Tijdens het gesprek op het Franse ministerie werd dan ook uitgebreid stilgestaan bij de intensieve betrekkingen tussen onze twee landen, u leest daar wekelijks over. Uiteraard kwamen ook Oekraïne en de Europese veiligheid aan de orde, de tijd dat op ons ministerie Europa en veiligheidsbeleid twee totaal verschillende vakgebieden waren is voorbij.

Woensdagavond mocht ik ruim 50 Franse en Nederlandse hoger onderwijsinstellingen thuis ontvangen. Dit was de opwarmer voor de Frans-Nederlandse samenwerkingsdag op het terrein van hoger onderwijs die donderdag plaatsvond bij Campus France. Deze conferentie was een initiatief van onze ambassade, de Franse ambassade in Nederland, Nuffic (de Nederlandse organisatie voor internationalisering in onderwijs) en de Franse tegenhanger, Campus France.

De wetenschappelijke contacten tussen Nederland en Frankrijk zijn oud: Erasmus doceerde en zocht inspiratie in Parijs, Descartes vestigde zich in Amsterdam vanwege het toen vrijere intellectuele klimaat, Christiaan Huygens werd omstreeks 1667 door Colbert benoemd als eerste directeur van de ‘Académie Royale des Sciences’, ruim 140 jaar voordat Lodewijk Napoleon in Nederland de Koninklijke Nederlandse Academie der Wetenschappen stichtte. In de twintigste eeuw richtte de Nederlandse wetenschap zich meer op de VS en het VK. De laatste paar jaar viel op dat Franse en Nederlandse academici weer meer belangstelling voor elkaars werk kregen, zo werd bij het Staatsbezoek in 2023 een aantal samenwerkingsakkoorden getekend. Ook werden de afdelingen voor onderwijs en wetenschappen op de ambassades aan beide kanten versterkt. Naast de samenwerking tussen wetenschappers, is ook de mobiliteit van studenten een aandachtspunt: Franse studenten weten Nederland behoorlijk goed te vinden, maar het aantal Nederlandse studenten dat gebruikt maakt van de uitstekende (ook Engelstalige!) opleidingen in Frankrijk, blijft fors achter. Op de samenwerkingsdag gisteren was voelbaar dat de geopolitieke situatie een hele sterke extra impuls geeft om ook op wetenschappelijk gebied in Europa de handen ineen te slaan. Binnen de EU behoren Frankrijk en Nederland op veel terreinen tot de wetenschappelijke top.

U weet al dat ik in mijn werk van het ene naar het andere onderwerp spring. Zo organiseerde mijn IJslandse collega ambassadeur Unnur Orradóttir-Ramette woensdag een lunch met als eregast François Heisbourg, een wereldwijd veel geraadpleegde expert op het gebied van veiligheid en defensie. En al zijn we dagelijks bezig met de verdediging van Oekraïne, de versterking van de Europese defensie en de relatie met de VS, Heisbourg wist met zijn formidabele kennis en ervaring toch weer een paar nieuwe inzichten te geven. Op de terugweg bedacht ik me dat in het land van Mw Orradóttir-Ramette bijna 40 jaar geleden, in 1986, het einde van de Koude Oorlog werd ingeluid met de beroemde Reykjavik Summit van de Amerikaanse president Ronald Reagan en Sovjetleider Michail Gorbatsjov.

Daarna moest ik door naar mevrouw Patricia Mirallès, onderminister van Defensie verantwoordelijk voor Herdenking en Veteranen. En daar gingen de gedachten nog eens veertig jaar terug. Dit jaar herdenken we dat Nederland tachtig jaar geleden bevrijd werd door de geallieerden. Vrij onbekend is dat ook Franse troepen daaraan een bijdrage leverden. Zo landde het befaamde ‘commando Kieffer’, dat ook aan D-Day deelnam, najaar 1944 in Vlissingen om mee te helpen de Duitsers te verdrijven. En in april 1945 landden 700 Franse parachutisten in Drenthe achter de Duitse linies bij de zogeheten Operation Amherst. In totaal kwamen zo’n 600 Franse militairen om in Nederland. Ruim 200 van hen liggen begraven op het Franse ereveld in het Zeeuwse Kapelle. In een tijd waarin onze veiligheid niet meer vanzelfsprekend is, is aandacht voor onze gezamenlijke strijd voor de vrijheid van groot belang. Tijdens dit gesprek kon ik Mme Mirallès uitnodigen om eregast te zijn bij een bijeenkomst in dat kader die 5 mei a.s. op de residentie zal plaatsvinden. De andere eregast zal Megan Koreman zijn, schrijfster van het boek “Gewone helden”, dat nu ook in Franse vertaling verschijnt. Dit boek vertelt het boeiende verhaal van een groep mensen in Nederland, België, Frankrijk en Zwitserland die hun leven riskeerden om in de periode 1942-1945 via de ontsnappingslijn ‘Dutch-Paris’ duizenden mensen te helpen aan de Nazi’s te ontkomen.

Een andere positieve noot in deze week werd gevormd door onze defensiecollega’s die op bezoek gingen bij de basisschool van Orry-la-Ville, het dorpje ten noorden van Parijs waar zich de Nederlandse erebegraafplaats bevindt voor Nederlanders die in de Tweede Oorlog in Frankrijk sneuvelden. Het gaat daarbij onder meer om leden van de Prinses Irene Brigade die na D-Day in Normandië landde en meehielp bij de bevrijding van Noord-Frankrijk, België en Nederland. De leerlingen van de lokale basisschool zullen deelnemen aan de jaarlijkse dodenherdenking.

Zou u zelf in de buurt zijn op zondag 4 mei, dan nodig ik u van harte uit om aanwezig te zijn bij deze mooie ceremonie in Orry-la-Ville. Het programma begint om 13u30 en is rond 16u00 afgelopen (graag vooraf uw aanwezigheid bevestigen via PAR-DEFAT@minbuza.nl, zodat wij een inschatting van het aantal aanwezigen kunnen maken).

Na deze drukke eerste drie maanden van 2025 ga ik een weekje van Zeeland en de familie genieten. Mijn volgende update kunt u over zo’n 14 dagen verwachten.

Voor nu wens ik u een mooi lenteweekend,
Hartelijke groet,
Jan Versteeg