31 oktober 2024, de werkweek van onze ambassadeur

Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar.

Veel leesplezier!

Woelige tijden

Het is te merken dat deze week de scholen dicht zijn in Frankrijk en in Noord- en Midden-Nederland, mijn agenda is duidelijk minder gevuld dan andere weken. Daarbij is het ook nog eens een korte werkweek in Frankrijk, morgen is het Toussaint oftewel Allerheiligen. Veel Fransen gaan op die dag naar begraafplaatsen om bloemen te zetten op de graven van hun familie en geliefden, over het algemeen gaat het dan om chrysanten. In dit kader nog maar eens de tip: neem nooit chrysanten mee wanneer u wordt uitgenodigd bij Fransen thuis, deze worden hier geassocieerd met de dood.

Overigens lijkt het voor mij wel eens alsof men hier een ontspannener omgang met de sterfelijkheid heeft, of in ieder geval meer aandacht besteed aan de voorouders. Dat uit zich op een dag als Allerheiligen, maar ook door het jaar heen. Niet alleen worden in het Panthéon historische landgenoten geëerd, ook wordt traditioneel meer aandacht besteed aan de kerkhoven. Het wordt niet gek gevonden dat toeristen de rijk aangeklede kerkhoven – ‘Père-Lachaise’ voorop - van Parijs bezoeken, men ziet het als een eerbetoon aan de overledenen. 1 november is misschien niet de meest voor de hand liggende dag, maar een bezoek aan bijvoorbeeld de kerkhoven van Montmartre (rustplaats van Zola, Stendhal, maar ook France Gall, Dalida en François Truffaut) en Montparnasse (waar Sartre en Beauvoir naast elkaar rusten, terwijl ook bijvoorbeeld Guy de Maupassant, Serge Gainsbourg, Jacques Chirac en ‘onze eigen’ Joris Ivens daar begraven liggen) is in mijn ogen echt de moeite waard.

Terug naar mijn werkweek. Het Franse ministerie van BZ, in de wandelgangen genaamd “de Quai” omdat het gevestigd is aan de Quai d’Orsay, organiseerde een bijeenkomst voor alle EU-ambassadeurs rondom de nieuwe onderminister voor Europa, Benjamin Haddad. Nu extra actueel: Haddad is een kenner van de Verenigde Staten, hij heeft jarenlang in Washington gewerkt bij ‘think tanks’. De uitkomsten van de Amerikaanse verkiezingen kunnen grote gevolgen hebben voor wat we steeds de ‘Transatlantische band’ hebben genoemd, en daarmee ook voor de dynamiek in de Europese Unie, het huidige werkterrein van minister Haddad.

Vorig weekend liep ik er overigens letterlijk tegenaan dat er mensen zijn die het niet erg zouden vinden als de VS zich van Europa af zou keren. Bij ons in de buurt werd een demonstratie gehouden door een groepje ‘Royalisten’, mensen die terugverlangen naar de tijd dat Frankrijk een Koning had, en weinig op hebben met de NAVO en de EU. Ik vroeg me even af of ik me als ambassadeur van een buurland dat juist de samenwerking zoekt, uit de voeten moest maken. Maar ik had niet de indruk dat dit groepje de massa’s in vervoering bracht, dus we hebben het stoetje rustig laten passeren en zijn toen doorgewandeld.

Op woensdag lunchte ik met ‘député’ Eric Woerth, lid van de Assemblée Nationale, de Franse Tweede Kamer. Een doorwinterd politicus, die vele functies heeft bekleed : meermalen minister en staatssecretaris onder Sarkozy en Chirac, burgemeester van Chantilly, en voorzitter van de financiële commissie van de Assemblée. Als volksvertegenwoordiger voor het departement Oise is hij altijd trouw aanwezig bij de jaarlijkse herdenking van Nederlandse slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog in Orry-la-Ville. Daar bood hij aan om me eens bij te praten over de Franse politiek. Hij vertelde onder meer over het rapport dat hij het afgelopen jaar in opdracht van de president schreef over de decentralisatie in Frankrijk. Dat klinkt misschien als een droog onderwerp, maar het gaat over essentiële zaken: hoe zorgen we dat het bestuur dichtbij de bevolking staat, maar vermijden we tegelijkertijd een kostbare opeenstapeling van bestuurslagen, die elkaar soms ook nog in de weg zitten? Interessant om de Franse en de Nederlandse opzet te vergelijken. Bovendien heel nuttig om van binnenuit te horen hoe de begrotingsbesprekingen in het parlement verlopen in deze politiek woelige tijden.

Deze week namen we ook afscheid van een zeer getalenteerde jonge Franse collega, Christophe, die heeft besloten zijn carrière elders voort te zetten. Volgens mij heb ik u nooit verteld hoe een ambassade in elkaar steekt op het gebied van personeel. We hebben collega’s die uitgezonden worden vanuit hun ministerie. Dat kan het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn, waar ik zelf aan verbonden ben, maar ook andere departementen zoals Defensie, Economische Zaken, Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, Infrastructuur en Waterstaat, Justitie en Veiligheid/Asiel en Migratie. Deze collega’s blijven zo’n 4 jaar op een “post”, waarna ze opnieuw de “ronde” ingaan om weer een nieuwe plaatsing te vinden.

Maar de kern van een ambassade wordt gevormd door “lokale” collega’s, oftewel collega’s die in vaste dienst zijn in Frankrijk. Van oudsher waren dit hier in Parijs over het algemeen Nederlanders, maar sinds een aantal jaren neemt de ambassade meer lokaal personeel aan dat niet de Nederlandse nationaliteit bezit. Sterker nog, we hebben nu meerdere collega’s die alleen Frans en/of Engels spreken. Nu hoor ik u denken: wat is dat nu, een Nederlandse ambassade waar geen Nederlands meer wordt gesproken? Wees gerust, we hebben een meerderheid van medewerkers die u in het Nederlands kunnen helpen.

Onze Franse collega’s hebben een toegevoegde waarde die in Nederland geboren en opgegroeide collega’s niet bezitten: een Franse blik op en kennis van de Franse maatschappij. Als ambassade houden wij het thuisfront in Den Haag op de hoogte van ontwikkelingen in Frankrijk op velerlei gebied, en deze expertise van onze niet-Nederlandse lokale collega’s is dus een meer dan welkome aanvulling.

Ook op onze politieafdeling hebben we een paar collega’s die voor de continuïteit in de lokale contacten zorgen. Die afdeling was de afgelopen week in touw met een zaak waarover u vast hebt gelezen in de pers: het relaas van baby Santiago, door zijn ouders uit een ziekenhuis bij Parijs gesmokkeld en via België meegenomen naar Amsterdam. In dit soort gevallen waar een kind dringend medische zorg nodig heeft (hij was twee maanden te vroeg geboren), is een efficiënte internationale politiesamenwerking cruciaal. Onze collega’s hier waren dus constant bezig informatie uit te wisselen met hun Franse en Nederlandse collega’s die op hun beurt weer in contact stonden met de Belgische ambtsgenoten. In eerste instantie gaat het dan om opsporing en onderzoek, daarna komt de medische uitwisseling, gevolgd door bemiddeling tussen de Nederlandse en Franse jeugdzorg. Gelukkig maakt Santiago het naar omstandigheden goed, en we zijn trots op deze goede internationale politiesamenwerking.

Tenslotte: ik ben me ervan bewust dat dit bericht ook door Nederlandse Spanjegangers wordt gelezen, omdat ze regelmatig door Frankrijk reizen, of omdat we elkaar nog van vroeger kennen, toen ik nog in Madrid zat. Dezer dagen denk ik veel aan hen, want de Spaanse Middellandse zeekust is ongelooflijk zwaar getroffen door extreem weer en overstromingen. We leven mee met de Spanjaarden, en hopen dat er onder de lezers geen grote schade en persoonlijk leed is veroorzaakt. Mijn collega in Madrid probeert u via zijn Facebookbladzijde ‘Ambassadeur Roel Nieuwenkamp’ zo goed mogelijk op de hoogte te houden, en zijn team staat klaar om te helpen waar dat maar nuttig is.

Jan Versteeg