23 maart 2025, de werkweek van onze ambassadeur

Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar.

Veel leesplezier!

Van de Noordkaap tot Nice en nog veel meer

Weer een spannende en gevarieerde week. Alle EU-leiders kwamen eind deze week bijeen voor de Europese Raad in Brussel om te overleggen over het Europese concurrentievermogen maar bovenal om de recente ontwikkelingen in Oekraïne en de volgende stappen op het gebied van defensie te bespreken. In aanloop daar naartoe werden alle diplomatieke zeilen bijgezet.

Zoals altijd voor een Europese Raad sprak ik deze week in gezelschap van de ambassadeurs van België, Luxemburg, Finland, Zweden en Denemarken (‘BNL Nordics’) met Emmanuel Puisais-Jauvin, de Secretaris-Generaal van het Secretariaat voor Europese Zaken, het orgaan dat in Parijs de inzet van de Franse regering in de EU coördineert. Puisais-Jauvin heeft een enorme ervaring en kent doorgaans alle details, inclusief de achtergronden van de Franse inzet. Voor ons is deze werklunch ook een gelegenheid om duidelijk te maken wat onze strevens en rode lijnen zijn.

Verder kwam dinsdag de Franse deputé Jean-Michel Jacques, voorzitter van de vaste Kamercommissie Defensie van de Assemblée Nationale een hapje eten, samen met onze defensie-afdeling. De heer Jacques heeft een achtergrond in zowel de politiek als in de krijgsmacht: gedurende vele jaren was hij ‘infirmier commando’ bij de Franse mariniers. Het gesprek ging over onder meer de steun aan Oekraïne na een staakt het vuren, de nucleaire dialoog, verhoging van het Franse defensiebudget en mogelijkheden voor het verhogen van de productie van de defensie-industrie. M. Jacques benadrukte de noodzaak voor strategische autonomie en de daarbij horende investeringen in onze defensie-industrie.

Woensdag ging ik ontbijten (jawel ieder uur van de dag moet benut worden) met mijn Noorse evenknie in Parijs, ambassadeur Niels Engelschiøn. Grenzend in het uiterste noorden aan Rusland en duizenden kilometers noordelijke zeeën met elkaar delend, kijkt Noorwegen heel anders naar de militaire dreiging vanuit het oosten dan bijvoorbeeld Nederland, relatief veilig gelegen. Hoewel Noorwegen indertijd lid werd van de Navo, hanteerden ze een tweesporenbeleid richting de toenmalige Sovjet-Unie: enerzijds een dialoog met Moskou, anderzijds afschrikking via de Navo. De relaties verslechterden toen Poetin zich steeds agressiever begon uit te spreken, een oorlog begon in Georgië en de Krim bezette. Opvallend is dat Noorwegen sinds kort ook weer actief de samenwerking met de EU zoekt, om begrijpelijke redenen.

Nederland heeft altijd een bijzondere relatie onderhouden met Noorwegen, onder meer omdat onze mariniers daar hun wintertraining doen. Zelf zat ik zeven jaar lang haast dagelijks naast een Noorse collega (dankzij het alfabet) gedurende de twee periodes dat ik Nederland bij de NAVO vertegenwoordigde. Ik hield daar ook een hechte, al dertig jaar durende vriendschap aan over met Espen, een eveneens aan sport verslingerde Noorse collega, waarmee ik onder andere – hoe kan het anders - geweldige natuurijstochten schaatste. Dit ontbijt herinnerde me eraan dat het hoog tijd is dat ik hem weer eens ga opzoeken.

Daarna volgde een ontmoeting met het projectteam OZB (onderzeeboten) van het ministerie van Defensie. Ze konden me een update geven van dit project voor de bouw van 4 nieuwe onderzeeboten voor de Nederlandse marine, dat nu nog volledig in de ontwerpfase zit en dat in 2027 zal overgaan in de bouw van de eerste Blacksword Baracuda. Ze waren in Parijs voor een projectteamvergadering met Naval Group, het bedrijf dat de onderzeeërs voor ons in Cherbourg bouwt. Alle betrokken partijen zijn positief over deze mooie Nederlands-Franse samenwerking.

Van heel andere orde was het gesprek op maandag met Predikant Ruth van der Waall-Schaeffer, een centrale figuur in de Nederlandse gemeenschap in Parijs. Met alle gebeurtenissen in de grote wereld komt het contact met de vele Nederlanders in en rond de hoofdstad wel eens onder druk te staan, en dan is het prettig om even bij te kunnen praten, ook over andere zaken dan oorlogen, economie en high tech. De Nederlandse protestantse kerk in Parijs houdt in beginsel iedere zondag een oecumenische dienst in de Lutherse kerk aan de Boulevard Vincent Auriol, waarbij ds van der Waall de vaste voorganger is. Meer informatie vindt u hier : https://ernparis.fr/kerk-locatie/

Maandagavond moest ik rennen tussen twee activiteiten. Ten eerste naar de ceremonie die als aftrap diende voor de viering van het 100 jarig bestaan van het Cité Internationale Universitaire de Paris (CIUP). De CIUP is een campus in het 14e arrondissement die ieder jaar 12.000 studenten, onderzoekers en kunstenaars van 150 verschillende nationaliteiten in zijn 43 ‘nationale huizen’ verwelkomt. De Cité internationale werd in 1925 bedacht tegen de achtergrond van de Eerste Wereldoorlog. Sindsdien hebben er ruim 500.000 studenten van over de hele wereld verbleven, waaronder vele (latere) grote namen, van Karen Blixen tot Jean-Paul Sartre. De Franse ministers Elisabeth Borne en Philippe Baptiste spraken beiden tijdens deze viering en benadrukten hoe belangrijk het is om pal voor academische vrijheid te staan en er voor te blijven zorgen dat we ruimte en plekken hebben waar sprake is van open en respectvolle dialoog. Ook oud-minister Robert Dijkgraaf was aanwezig, nu eens niet als Nederlander, maar als toekomstig voorzitter van de Internationale Wetenschappelijke Raad (International Science Council), een internationale organisatie die de wetenschappelijke samenwerking ondersteunt en zijn hoofdkantoor in Parijs heeft.

Op deze campus staat ook het College néerlandais (Fondation Juliana) waar dankzij de bevlogen directeur Sonja Janmaat, niet alleen meer dan 30 verschillende nationaliteiten wonen (waarvan 20% Nederlands), maar ook vaak interessante lezingen, inspirerende exposities en prachtige concerten worden georganiseerd.
Een eeuw na haar oprichting blijft deze unieke campus trouw aan haar oorspronkelijke ambitie: het bevorderen van vrede en dialoog tussen culturen door ontmoetingen met bewoners van over de hele wereld. Om haar 100-jarig bestaan te vieren is er van maart tot december dit jaar een gevarieerd programma dat voor iedereen toegankelijk is (dus ook voor niet bewoners). Concerten, digitale kunst, performances, tentoonstellingen, lezingen, screenings en rondleidingen brengen de campus tot leven. Echt een bezoek waard, kijk voor meer informatie: https://www.ciup.fr/la-cite-internationale-fete-son.../

Daarna moest ik gelijk door naar een diner ter ere van een andere verjaardag : 25 jaar geleden fuseerden de effectenbeurzen van Parijs, Amsterdam en Brussel samen tot Euronext. Later zijn daar nog andere beurzen bijgekomen - Lissabon, Dublin, Oslo en Milaan - die samen goed zijn voor zo’n 1.900 genoteerde bedrijven en 25% van de aandelenhandel in Europa. De CEO van Euronext, Stéphane Boujnah, is een vriend van de ambassade. Als manager van een bedrijf in meerdere landen kan hij haarfijn uitleggen waar de Nederlandse en Franse werkculturen van elkaar verschillen en waar ze elkaar versterken. Boujnah gaf aan dat het nogal uitmaakt hoe je elkaar benadert: In zijn ogen zijn de Nederlanders niet koppig, maar vastberaden, terwijl je de Fransen niet moet zien als arrogant, maar als ambitieus. Overigens stond ook op deze jubileumavond, waar allerlei sleutelfiguren uit de deelnemende landen voor waren uitgenodigd, ook in het teken van de geopolitiek en de noodzaak de Europese defensie-industrie en de Europese economie in het algemeen naar een hoger plan te tillen.

Op woensdagavond mocht ik, zoals aangekondigd, het Groot Dictee der Nederlandse taal voorlezen bij het Atelier néerlandais. Dit was de eerste editie (sinds lange tijd) die georganiseerd werd in Parijs. De Nederlandse School in Parijs had als NTC-school hiertoe het initiatief genomen en dit initiatief werd direct omarmd door zowel de Vlaamse Vertegenwoordiging in Frankrijk als de Nederlandse ambassade. Zo’n dictee voorlezen is ingewikkelder dan je zou denken, maar natuurlijk lang niet zo ingewikkeld als het dictee zonder spellingsfouten uitschrijven. Ik was onder de indruk van het niveau van de deelnemers en het was sowieso heel leuk om nieuwe mensen uit de Nederlandstalige gemeenschap te ontmoeten. De eerste plaats ging naar de (hoe kan het ook bijna anders…) vlaming Frans van Besien, gevolgd door een gedeelde tweede plaats van Katrien van Hamel, docente aan de Sorbonne universiteit en onze cultureel attachee Beate Gerlings, die knap de Nederlandse eer redde.

Het was ook een week van afscheid nemen.
Bij Neuflize OBZ, de Franse dochterbank van ABN AMRO was ik uitgenodigd voor een afscheidslunch voor hun vertrekkende mondiale CEO Robert Swaak, een groot man met een brede blik. Ik vertelde u vorige maand al over de ontmoeting die ik had met zijn opvolgster, de Française Marguerite Bérard. Met Robert Swaak verliest de bank een ervaren bestuurder, maar met de opvolging door Mme Bérard kiest ABN Amro voor iemand die niet alleen het bankiersvak door en door kent, maar ook goed is in de overheidscontacten en een internationale blik heeft.

Ook binnen de ambassade namen we afscheid. Vorige week vertelde ik u al van onze vertrekkende collega Berend Sommer. Deze week kwamen daar nog twee andere collega’s bij.

Rozemarijn Vermeulen was enkele jaren eerste secretaris op de politieke afdeling en heeft ontelbare berichten aan Den Haag geschreven over de Franse nationale politiek en tal van buitenlandspolitieke onderwerpen. Zij zat dus echt middenin wat je de traditionele diplomatie kunt noemen: veel contacten met Franse ministeries en organisaties om informatie te vergaren om de ministeries in Nederland op de hoogte houden en van contacten te voorzien. Diplomaten worden na enkele jaren overgeplaatst, dus nu mag Brussel gaan profiteren van de vele talenten van Rozemarijn. Wij gaan een zeer uitgesproken, waardevolle en sympathieke collega missen.

Joan Mols was als collega met een lokaal vast contract lange tijd een steunpilaar van onze ambassade. Met een achtergrond als vakslager en grossier bij Rungis – de buik van Parijs – begon hij 18 jaar geleden op de ambassade als chauffeur. Daarna stapte hij over naar het Atelier Néerlandais dat ruim 10 jaar geleden werd opgericht. Joan was daar een echte duizendpoot, hij was van alle markten thuis, van het helpen organiseren van honderden evenementen tot de administratie maar ook het doen van allerhande klusjes. Maar bovenal was hij het hart en ziel van de ledenvereniging die het Atelier Néerlandais ook is, en vele van de leden kwamen hem dan ook uitzwaaien. Hij gaat nu van een welverdiend pensioen genieten.

En dan tot slot nog een mededeling voor onze landgenoten in de regio Nice. Zoals u wellicht op de Facebook pagina van de ambassade heeft kunnen lezen (volgt u deze nog niet dan kan ik u aanraden dit te doen @AmbassadePaysBasFrance), reizen op 13 en 14 mei a.s. onze consulaire collega’s af naar Nice. Bij deze MVA-pop up (mobiel aanvraagstation voor vingerafdrukken), zal een aantal minder valide personen hun paspoort kunnen aanvragen. Indien u om gezondheidsredenen niet in staat bent naar Parijs te komen voor uw paspoortaanvraag, dan kunt u zich aanmelden via par-ca@minbuza.nl en via deze mail uitleggen waarom u niét naar Parijs kunt reizen en daarom uw paspoort in Nice wilt aanvragen. Als er ruimte over blijft, proberen we ook andere Nederlanders van dienst te zijn. Let op: er is slechts een beperkt aantal plekken beschikbaar en deze service ter plekke is met voorrang voor mensen die niet kunnen reizen. We hopen op uw begrip daarvoor. Meer informatie kunt u lezen op : https://www.nederlandwereldwijd.nl/.../paspoort-frankrijk (even naar beneden scrollen tot stap 2: maak een afspraak / Nice).

Tot volgende week,
Hartelijke groet,
Jan Versteeg