Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar. 

Sneltreinvaart

Deze week schrijf ik u niet vanuit Parijs, maar vanuit de trein op de terugweg uit Andorra. 14 maart is daar de Dag van de Grondwet, een nationale feestdag. U weet misschien, behalve in Frankrijk en in Monaco, is de Nederlandse ambassadeur in Parijs ook in Andorra geaccrediteerd. Zo hebben de meeste landen het geregeld: de ambassadeur in Madrid of Parijs wordt ook bij het Prinsdom aangemeld. En de Dag van de Grondwet is de dag waarop jaarlijks alle ambassadeurs worden uitgenodigd om bijgepraat te worden over de binnen- en buitenlandse politiek van Andorra.

Nu vraagt u zich misschien af of het landsbelang gediend is met een bezoek aan Andorra. Het is inderdaad een beduidend minder groot land dan Frankrijk, maar er worden wel degelijk veel zaken gedaan tussen Nederland en Andorra. Nederland is de zevende exporteur naar Andorra, en daar is een bedrag van ongeveer 12,6 miljoen euro per jaar mee gemoeid. Toch niet gek voor een land met minder dan 80.000 inwoners, waaronder een kleine 200 Nederlanders. Bovendien werken we geregeld samen met Andorra op internationale politieke en financiële onderwerpen: vergeet niet dat dit land bijvoorbeeld in het VN-systeem gewoon één stem vertegenwoordigt, net als grotere landen.

Het actuele onderwerp – naast de zorgen over de invloed van de klimaatsverandering op ’s lands belangrijkst activiteit, de wintersport (men vreest dat het skigebied in 2030 met 40% zal zijn gekrompen) – is de relatie van Andorra met de Europese Unie. Al sinds 1993, het jaar waarin Andorra haar eigen grondwet kreeg, hebben de Andorrese regeringen zich ervoor ingespannen om de banden met de EU aan te halen. Eind vorig jaar werd een akkoord bereikt over een associatieovereenkomst, met afspraken over vergaande samenwerking. Zo’n overeenkomst kan Andorra helpen haar economie gevarieerder te maken. De regering van Andorra heeft aangekondigd de ontwerpovereenkomst per referendum aan de bevolking voor te leggen en voorafgaand daaraan een jaar uit te trekken voor uitleg en debat.

Na de officiële afspraken wilde ik nog een hapje gaan eten met de Belgische ambassadeur, Geert Cockx, die uit Madrid was overgekomen. Tijdens mijn plaatsing in Spanje, waar we samen een deel van de COVID-tijd hebben meegemaakt, zijn we bevriend geraakt. Doordat we nu allebei Andorra als neventaak hebben, treffen we elkaar nog jaarlijks. Het viel overigens niet mee om op deze feestdag een open restaurant te vinden, Maar dat had weer als voordeel dat we tijdens onze zoektocht tegen de licht- en muziekshow rondom de centrale bergbeek aanliepen, die als een soort vervangend vuurwerk diende (zie foto).

Mijn week begon echter in Parijs, waar het nu langzaam maar zeker lente begint te worden. Op maandagavond had ik een diner met de nieuwe Franse minister van Cultuur, Rachida Dati. Het was georganiseerd door de Revue des Deux Mondes, waarschijnlijk het oudste tijdschrift van Europa. Mevrouw Dati is niet alleen minister, maar ook burgemeester van het zevende arrondissement van Parijs, en daarmee onze ‘buurvrouw’ in de Rue de Grenelle. Ik denk dat ik niemand tegen de haren instrijk als ik zeg dat mevrouw Dati een uitgesproken verschijning is in de Franse politiek. Ze is afkomstig uit een migrantengezin, opgeleid tot jurist en rap van de tongriem gesneden. Ze maakte carrière onder de vleugels van oud-president Sarkozy, en werd in 2007 minister van Justitie.

Begin dit jaar verraste ze haar partij – les Républicains – door een plek te accepteren in de regering van Macron. Er wordt al een tijd gespeculeerd dat ze uiteindelijk burgemeester van Parijs zou willen worden. En toen die vraag maandagavond openlijk gesteld werd, antwoordde Dati op de haar typerende strijdbare manier. Ja, ze zou het graag doen en zag tal van manieren om het beter te doen dan de huidige burgemeester.
De volgende dag had ik eerst Jean-François Rapin, senator uit de Hauts-de-France en de voorzitter van de Commissie Europese Zaken van de Senaat, op bezoek. Voor een senator heeft Rapin een opmerkelijke achtergrond, want hij is van origine dokter. Hij praatte ons bij over zijn verwachtingen over de Europese verkiezingen die in mei van dit jaar zullen plaatsvinden. In Frankrijk is de campagne al begonnen, terwijl die in Nederland nog even op zich laat wachten – al het politieke nieuws gaat nog steeds over de formatie.

Nu ik het toch over de Europese Verkiezingen heb, wil ik u van harte aansporen om te gaan stemmen. Als u in Frankrijk woont, kan dat zowel in Frankrijk als in Nederland.
Wilt u stemmen op leden uit Frankrijk? Schrijft u zich dan uiterlijk 1 mei in bij de Franse gemeente waar u woonachtig bent om te stemmen op de Franse lijsten. Kijk voor meer informatie op de volgende website: https://www.service-public.fr/particuliers/vosdroits/F1937
Wilt u stemmen op Nederlandse leden als kiezer buiten Nederland en staat u nog niet geregistreerd? Dan kunt u zich tot uiterlijk 25 april eenmalig inschrijven om te kunnen stemmen op de Nederlandse lijsten: https://www.denhaag.nl/.../stemmen-vanuit-het-buitenland.../

Dinsdagavond waren we uitgenodigd voor een concert in de Kathedraal van Saint-Louis. De kans bestaat dat u die niet meteen in beeld heeft. Het is de kerk in het midden van het Hotel des Invalides, juist naast de vergulde koepel met de tombes van Napoleon en andere grote veldheren. Het is een kathedraal, een bisschopszetel, want zoals meer landen kent Frankrijk een speciale bisschop voor de strijdkrachten. De muziek van vooral Franz Liszt (ook een tijdje Parijzenaar geweest) werd uitgevoerd met twee briljante Litouwse pianisten als solisten. President Macron en de Litouwse president Nauseda gaven acte de présence om zo het ‘Litouwse seizoen’ te openen dat dit jaar in Parijs gevierd wordt.

Macron noemde in zijn speech de grote Litouwse/Poolse/Franse schrijver Romain Gary. Hij is de enige schrijver die twee keer de Prix Goncourt gewonnen heeft (één keer onder pseudoniem). Gary was ook gevechtspiloot voor de Franse luchtmacht in de Tweede Wereldoorlog. Toevallig ben ik al een tijdje bezig in zijn roman ‘Education européenne’, die speelt onder een groep Pools/Litouwse partizanen in de bossen bij Vilnius tegen het einde van de oorlog. Ik herinner me een scene waarin de jonge hoofdpersoon een boodschap moet afleveren in Vilnius. Op het aangegeven adres zit een goeiïge Duitse militair (in het dagelijks leven speelgoedfabrikant) melancholisch piano te spelen. Later ziet de jonge partizaan de Duitser nog 1 keer: wanneer hij stervende is na een hinderlaag. Het boek is een indrukwekkende ´reminder’ dat we in Europa niet alleen diepe banden hebben, maar ook tot de ergste gruwelijkheden in staat zijn. In de huidige onzekere tijd alle reden om de banden aan te halen, zullen Macron en Nauseda gedacht hebben.

Dan ontmoette ik woensdag nog de huidige burgemeester van Parijs, mevrouw Anne Hidalgo, tijdens een lunch met de andere Europese ambassadeurs op het enorme Hôtel de Ville. Nu werd ons een maaltijd aangeboden in wat ooit – tot aan de periode waarin Jacques Chirac burgemeester was – het 2000 m2 grote appartement van de burgemeester was. Mevrouw Hidalgo maakt zich nu op voor de Olympische Spelen – ongetwijfeld het grote evenement uit haar tweede mandaat.

Tot slot was er nog een kwestie die de gemoederen in Nederland en Frankrijk bezighield: de aanbesteding voor nieuwe onderzeeërs. Op vrijdagmiddag werd bekendgemaakt dat de ministerraad de aanbesteding voorlopig (pas na parlementaire behandeling wordt het definitief) heeft gegund aan de Franse Naval Group. Dit zorgde al eerder deze week voor debat in Nederland– ook over de vraag of deze mega-order aan Frankrijk wordt gegund vanwege een politieke lobby. Bij dit hele proces (ik probeerde het al te volgen toen ik nog ambassadeur was in Spanje, het land dat zeer teleurgesteld was toen in 2019 werd besloten de Spaanse boot niet tot de eindronde toe te laten) viel mij juist op dat de politiek tot op het laatste moment zorgvuldig op een afstand is gehouden. Er lag een streng pakket eisen op tafel. Experts hebben de drie offertes tot in detail uitgeplozen, met de opdracht ‘de beste boot, voor de beste prijs’ uit te kiezen, met daarnaast aandacht voor een substantiële deelname door Nederlandse bedrijven. En uiteindelijk is dan één winnaar uit de bus gekomen, de Franse werf Naval, die voor deze opdracht samenwerkt met het Nederlandse IHC en een hele groep andere maritieme bedrijven en kennisinstellingen in Nederland. Die betrokkenheid zal deel uit maken van de uiteindelijke overeenkomst die zal worden ondertekend als ook de Tweede Kamer zijn oordeel heeft gegeven. Dat betekent een impuls van honderden miljoenen in de Nederlandse maritieme sector, die naar verwachting zal oplopen tot enkele miljarden door kennisoverdracht naar Nederland en het onderhoud dat in Nederland gaat plaatsvinden.
Zondagmiddag in de trein voor de thuisetappe naar Parijs.

Op de terugweg van Andorra besloot ik voor eigen rekening de ‘Intercité’ naar Montpellier te pakken. Daar had ik met mijn vrouw afgesproken voor een weekendje buiten de grote stad, liefst met lekker weer. Enorm genieten: een prachtig oud en sfeervol centrum, veel te zien, lekker eten en een fietstochtje naar zee langs de flamingo’s van het Étang de Méjean. Het was alleen te kort, binnenkort nog maar eens teruggaan, we hebben nu toch allebei een TGV-kortingkaart gekocht. Volgend jaar wordt het helemaal mooi, dan kan ik met een 60+ kaart met de trein mee.

Ik wens u een goed begin van de week.

Jan Versteeg