16 maart 2025, de werkweek van onze ambassadeur

Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar.

Veel leesplezier!

Toekomstkeuzes

Wat is Frankrijk toch mooi! Ik zit dit stukje te tikken terwijl de TGV door het departement Tarne-et-Garonne zoeft, net op het punt waar de eerstgenoemde rivier in de tweede uitmondt. Rechts van ons loopt zo’n rustig, groen kanaal zoals je dat vaak in de Franse provincie aantreft. Toch maar even opgezocht. Het blijkt om het kanaal langs de Garonne te gaan, dat samen met Canal du Midi wel wordt aangeduid als het Canal des Deux Mers. Het loopt van iets boven Bordeaux via Toulouse naar Sète aan de Middellandse Zee. Omdat kanalen per definitie minimale hoogteverschillen doorkruisen, loopt langs het kanaal ook een geliefd traject voor fietsers die van de Atlantische Oceaan naar de Middellandse Zee willen. Misschien vind ik er nog eens de tijd voor. Overigens schreef de reislustige Griekse wijsgeer Strabo (geen fietser) al voor het begin van onze jaartelling dat de best begaanbare weg tussen beide zeeën via Toulouse liep.

Waarom zit ik op zaterdagmiddag in de trein in de verre zuidwesthoek van Frankrijk? Omdat gisteren in Andorra de Dag van de Grondwet werd gevierd, waar alle daar geaccrediteerde ambassadeurs voor worden uitgenodigd. Voor mij een reden om op die dag mijn jaarlijkse bezoek aan het bergstaatje te plannen. Ik ontmoette er met de collega’s de premier, de minister van Buitenlandse Zaken, de staatssecretaris voor Europese Zaken en de voorzitter van het parlement. Ik schreef er al eerder over: Andorra spant zich al jaren in voor een associatieakkoord met de EU. De regering is ervan overtuigd dat dit nieuwe economische kansen biedt voor het land dat vreest dat het in de toekomst veel minder inkomsten uit de wintersport zal krijgen, het skigebied krimpt door de klimaatverandering. Ook denkt Andorra door een hechtere band met de EU sterker te staan in de grote wereld, waarin macht steeds vaker boven recht lijkt te gaan. Over niet al te lange tijd zal het akkoord per referendum aan de bevolking worden voorgelegd, wat nog best spannend wordt, want onder de ongeveer veertigduizend Andorranen zijn ook mensen die liever de handen vrijhouden.

Ik moet wel bekennen dat ik me donderdagavond op de heenreis wel even heb afgevraagd of dit nu wel een goed idee was, midden in een zeer drukke tijd in Parijs. Het eerste stuk van de reis was prima: vierenhalf uur vrijwel ongestoord werken in de trein. In Toulouse heb ik in een hotel de sleutel van het huurautootje opgepikt, want het verhuurbedrijf was al dicht. Daarna werd het toch nog een vrij spannende tocht, want hoe hoger in de bergen ik kwam, hoe harder het begon te sneeuwen. En ik had er in alle drukte in het voorjaarsachtige Parijs niet aan gedacht sneeuwkettingen te reserveren. Dat zal me nooit meer gebeuren. Al glibberend (ondanks de ‘all season’ banden) ben ik met 20 per uur omhoog gereden, ik was blij dat ik tegen twaalf uur ’s nachts veilig bij het hotel aankwam. Diepgemeend advies aan degenen die nog op wintersport gaan: zorg dat u ook in maart sneeuwkettingen en een winterpakket in de auto hebt. En uiteraard: informeer u vooraf goed, ook als u denkt dat u een drukbezette wereldwijze figuur bent.

Ondanks alles was deze reis een prima manier om even de zinnen te verzetten na opnieuw een propvolle week met woelige wereldpolitiek. Zij begon opnieuw op zondagavond, toen de Vaste Kamercommissie Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp kwam eten. Deze groep Tweedekamerleden (SP, CDA, VVD, GroenlinksPvdA, D66 en PVV) ging de volgende dag zich laten informeren bij de OESO, maar wilde ook graag door de ambassade worden bijgepraat over Frankrijk en de Franse buitenlandpolitiek op hun terreinen. En voor ons was het een buitenkans om rechtstreeks het laatste te horen uit het hart van onze democratie, zeker omdat er zulke verschillende politieke stromingen vertegenwoordigd waren.

Terugbladerend in mijn agenda kom ik nog een hele reeks andere nuttige en boeiende afspraken tegen, die ik graag allemaal een alinea zou willen geven, maar dan zou ik een te groot beroep op uw tijd doen. Ik haal er daarom drie uit: het Parijse defensieforum PDSF , de ‘deep tech’ conferentie ‘Hello Tomorrow’ en het vertrek van een zeer gewaardeerde collega waar u indirect ook kennis mee heeft gemaakt.

Het Paris Defense & Strategy Forum is een soort Franse versie van de Wehrkunde Tagung (Munich Security Conference), die vorige maand plaatshad. In normale tijden zou zo’n tweede grote conferentie in korte tijd over dit onderwerp misschien wat veel van het goede zijn, maar het is geen normale tijd. Tijdens het Paris Defense & Strategy Forum, dat werd gehouden op het grote terrein van de Ecole Militaire achter de Eiffeltoren, waren er tal van bijeenkomsten. Over de gewenste rechtvaardige en stabiele vrede in Oekraïne, over hoe Europa meer verantwoordelijkheid voor zijn eigen defensie kan nemen, over hoe we daarbij optrekken met gelijkgezinde landen in andere werelddelen. Maar ook over de razendsnelle technologische ontwikkeling, over hoe we ons verdedigen tegen ‘hybride’ oorlogvoering (o.m. desinformatie, cyberaanvallen, sabotage van infrastructuur) en over het militair gebruik van de ruimte.

Opvallend was dat Frankrijk dit jaar Nederland tot ‘pays d’honneur’ had uitgeroepen. Voor een deel zullen de organisatoren hebben gedacht dat dit goed is voor de discussie, omdat Nederland en Frankrijk traditioneel op veiligheidsterrein een beetje tegenpolen zijn. Wij zijn van oudsher erg ‘Atlantisch’ gericht, terwijl Frankrijk niet van anderen afhankelijk wil zijn en hamert op een Europese aanpak. Maar de uitnodiging had er ongetwijfeld ook mee te maken dat we de afgelopen jaren meer samen zijn gaan doen, denk aan het gezamenlijk invullen van de versterkte NAVO-inzet in Roemenië en de Nederlandse keuze voor Naval Group om onze nieuwe onderzeeërs te bouwen. Er is ook een buitengewoon goede verstandhouding tussen de beide defensieministers, beiden van de aanstormende generatie.
Onze minister van Defensie Ruben Brekelmans mocht dan ook als eregast met zijn Franse tegenvoeter Sébastien Lecornu het Forum openen. Er kwamen veel positieve reacties op zijn toespraak. Mocht u hem terug willen kijken, hij is op Youtube terug te vinden.

Zoals u heeft kunnen lezen was er ook een bijeenkomst van de ‘CHOD’s’, de ‘chiefs-of-defense’ oftewel de hoogste militaire commandanten van een groot aantal gelijkgezinde landen. Belangrijkste gespreksonderwerp was natuurlijk wat de EU- en andere landen kunnen bijdragen om de oorlog in Oekraïne op een zo rechtvaardig mogelijke en duurzame manier te beëindigen. Voor Nederland was de commandant der strijdkrachten (CDS), generaal Onno Eichelsheim, aanwezig.

Omdat er ook ruimte moet zijn voor verbroedering (c.q. verzustering) en voor informele gesprekken, werd het PDSF afgesproken met een grote gezamenlijke maaltijd in het ‘Hôtel des Invalides’, het gebouw dat Lodewijk de XIV ooit liet bouwen om te laten zien dat het land goed zorgde voor degenen die gewond raakten in de strijd. Het zag er indrukwekkend uit, ik denk dat er wel vierhonderd mensen aan de twee lange tafels zaten toen ik daar als vertegenwoordiger van het ‘pays d’honneur’ een toespraakje moest houden. Op de gasten maakte het spectaculaire klank- en lichtspel onder de grote gouden koepel met de tombe van Napoleon (zie foto’s hieronder) ongetwijfeld meer indruk. Mocht u liefhebber zijn, er zijn voor het algemene publiek drie voorstellingen per dag, reserveren kan via: www.aura-invalides.com.

Van heel andere orde was de conferentie HelloTomorrow, over Deeptech, die deze week in Parijs werd gehouden. Deeptech is een verzamelnaam voor baanbrekende complexe technologieën, zoals ‘quantum computing’, nanotechnologie en Artificiële Intelligentie. Bij die conferentie was ook een groot aantal Nederlandse bedrijven (bijvoorbeeld ASML en ASMi, maar ook allerlei ‘startups’ en ‘scale-ups’), financiers en ondersteunende organisaties (InvestNL, Techleap) aanwezig.

Techleap is een non-profit organisatie die Nederlandse start ups op weg helpt om te groeien, door ze bijvoorbeeld aan een netwerk te helpen. In dat kader organiseerden we op de residentie een ronde tafel met zowel Nederlandse als Franse bedrijven en investeerders, die werd geleid door Prins Constantijn van Oranje, het bevlogen boegbeeld van Techleap.

In zekere zin is HelloTomorrow net als het PDSF een conferentie over onze toekomst, namelijk over de vraag hoe we dadelijk ons geld gaan verdienen. Ook daarbij staat een ding vast: we hebben meer slagkracht als we in Europees verband optrekken.

Tenslotte dat afscheid dat ik hierboven aankondigde. Met een zekere droefenis, maar ook met begrip voor zijn keuze, wil ik met u delen dat onze medewerker pers en communicatie Berend Sommer binnenkort het ambassadeteam verlaat. Berend was niet alleen het aanspreekpunt voor de pers, maar hij speelde ook een belangrijke rol bij onze activiteiten op de social media. Ook bij het maken van deze stukjes was hij de afgelopen tweeënhalf jaar een grote steun. Een van de vele bijzondere dingen aan Berend, die hiervoor in de journalistiek werkte, is dat hij naast ambassademedewerker ook een succesvol schrijver is (onder eigen naam, u heeft zijn boeken misschien wel eens in de winkel zien staan). Hij is nog geen 35 en heeft al drie romans op zijn naam staan, die lovende kritieken kregen. Dankzij een ijzeren discipline (als hij aan iets groots bezig is, schrijft hij voor kantoortijd al een paar uur, en ’s avonds na het eten nog eens) wist hij tot nu toe zijn ambtenarenbestaan met een heus schrijversleven te combineren. Maar uiteindelijk vond hij toch dat hij zich nu een tijd helemaal aan het schrijven moest wijden. Met zijn talent een onvermijdelijk keuze. Ik weet zeker dat het (opnieuw) tot iets moois leidt. Berend, veel succes!

Jan Versteeg