1 juni 2024, de werkweek van onze ambassadeur

Door de ambassade werd ik verzocht om de wekelijkse updates van onze ambassadeur in Frankrijk; Jan Versteeg, onder uw aandacht te brengen. Aan dat verzoek kom ik graag tegemoet, de verslagen van onze ambassadeur zijn informatief voor Nederlanders in Frankrijk en prettig leesbaar.

Veel leesplezier!

Sneltreinvaart

De TGV was de constante factor in een gevarieerde week. Ik moet me helaas weer beperken tot een aantal hoogtepunten, zoals een bezoek aan de stad Bordeaux, en de herdenking van VGE.

Zegt de datum 27 mei 1974 u iets? Dit was de datum waarop Valéry Giscard d’Estaing de sleutels van het Elysée kreeg. Daarom was er afgelopen maandag in het Institut de France een serie lezingen en discussies over de betekenis van ‘VGE’ voor Frankrijk, Europa en de wereld (je moet niet te klein denken). Onder de deelnemers onder meer oud-president Nicolas Sarkozy en diverse oud-premiers, zoals Édouard Philippe, Bernard Cazeneuve en Jean-Pierre Raffarin (opmerkelijk genoeg van uiteenlopende politieke kleuren), en een oud-premier uit Italië, Enrico Letta. En in het publiek niet alleen de zoons van de oud-président, maar ook zijn weduwe (die sinds 1952 met Giscard getrouwd was).

Giscard d’Estaing, opgeleid als ingenieur, wordt wel gezien als de president van de modernisering van Frankrijk. Er was er veel aandacht voor innovaties uit zijn tijd, zoals de TGV, internetvoorloper Minitel en het brede gebruik van kernenergie. Maar ook voor de verbouwing van het Gare d’Orsay tot het nu wereldberoemde museum. Giscard had een bijzondere vriendschap met de Duitse bondskanselier Helmut Schmidt, die in vele opzichten zijn tegenpool was. Samen waren ze ervan overtuigd dat Europa zich in de wereld alleen maar staande kon houden door intensiever samen te werken. Indertijd vond men zijn stijl bijna Amerikaans: hij was erg zichtbaar in de media, gaf ook af en toe een kijkje achter de schermen en in zijn privéleven, en probeerde zichtbaar te maken wat het belang van zijn projecten was. Zijn voorgangers in de Vijfde Republiek, Generaal de Gaulle en Georges Pompidou, stonden meer op afstand. En zijn opvolger Mitterrand eigenlijk ook.

Al met al heel nuttig om deze dag mee te maken. Om de wortels van het hedendaagse Frankrijk te leren kennen, om te zien hoe dit land zijn oud-presidenten en hun erfenis eert en hoe de politieke leiders van nu zich aan hem spiegelen. Mocht ik uw interesse hebben weten te wekken, dan kan ik u dit linkje aanbevelen: https://www.youtube.com/live/Mjl4pAL50kw (het colloquium duurde acht uur, dus alles terugkijken is misschien teveel van het goede).

Tussendoor had ik thuis nog een lunch met de Franse directeur Veiligheidsbeleid. Dit soort afspraken doe ik vaak samen met mijn Belgische en mijn Luxemburgse collega, soms ook met de Scandinavische ambassadeurs. Afgelopen maandag waren de onderwerpen van gesprek de voorbereiding van de NAVO-top die in juli in Washington wordt gehouden, de oorlogen in Oekraïne en in het Midden-Oosten en situatie in Oost-Azië.

De volgende dag kreeg ik de kans om zelf (beperkt) iets te betekenen voor de duurzame mobiliteit in Frankrijk en in Nederland, want ik was gastheer bij een werkgroep over dit thema op de residentie. Duurzame mobiliteit is namelijk een van de vier hoofdthema’s uit het Innovatie en Duurzame Groeipact (dat getekend werd tijdens president Macrons staatsbezoek aan Nederland, vorig jaar). Zoals ook Giscard al inzag, maken goede vervoersnetwerken een groot verschil voor de economische ontwikkeling. Tegelijkertijd ziet de vervoerssector in dat de CO2-uitstoot per reiziger en per kilometer om laag moet. De Nederlands-Franse werkgroep van deze week, waaraan zowel het bedrijfsleven, kennisinstellingen als de overheid deelnamen, ging daarom over hoe het internationale spoorvervoer verbeterd kan worden, en over manieren om vliegtuigen schoner en stiller te maken.

Woensdag niet meer praten over de TGV, maar erin stappen. En wel voor een werkbezoek van anderhalve dag aan Bordeaux en de Regio Nouvelle Aquitaine. Dat is voor veel Nederlanders bekend terrein: het hele zuidwesten van Frankrijk, met de Atlantische kust, de wijnstreek, de Dordogne, de Limousin, Les Landes, Frans Baskenland en een deel van Pyreneeën. En steden als La Rochelle, Bordeaux, Poitiers, Angoulême, Limoges, Pau en Biarritz. Twee keer de maat van Nederland en dik 6 miljoen inwoners. De streek heeft historische banden met Nederland, vooral via de wijnhandel. In mijn jeugd woonden we in Middelburg in een oud huis dat ‘La Rochelle’ heette, en die naam had alles met dat verleden te maken.

Het was een heel gevarieerd bezoek, want ook vandaag de dag zijn er allerlei banden met Nederland. We ontmoetten de president van de regio, de prefect en het stadsbestuur van Bordeaux. De gesprekken gingen over zaken als duurzaam vervoer (treinen en fietsen), stadsinrichting (rekening houdend met hogere temperaturen en meer extreem weer), waterbeheer, woningbouw, windenergie, innovatiebeleid en economische kansen. De Franse bestuurders ondervroegen ons ook over de regeringsvorming in Nederland.

Daarnaast bezocht ik het ‘Deep Tech Cluster Alpha RLH’, dat klinkt wat griezelig maar het is een groot onderzoeks- en ontwikkelingscentrum op het gebied van fotonica en quantum computing (zie vorige week) waar - net zoals we dat in Nederland graag doen - overheid, wetenschap en bedrijfsleven nauw samenwerken. Dit centrum heeft allerlei banden met de Nederlandse ‘tech sector’. Diezelfde middag hadden we een ontmoeting met Nederlanders die in deze hoek van Frankrijk werkzaam zijn in de wetenschap.

Uiteraard was er ook aandacht voor Nederlandse ondernemers in Frankrijk, dit keer in de vorm van een ontbijtgesprek. Weer mooi om te zien hoe uiteenlopend de activiteiten zijn: van financiële consultancy, via de speelgoedbranche en scheepsmotoren tot aan een kaasmaker (Gouda én Mozarella) die ook varkens houdt en verkoopt. En we werden hartelijk ontvangen door waarschijnlijk de bekendste Nederlander in Frankrijk, Ilja Gort, zijn zoon Klaas en hun familieleden. Een schilderachtig chateau en heerlijke glazen wijn. En mooie verhalen waaruit blijkt dat de Franse droom niet alleen inventiviteit, maar ook hard werken en doorzettingsvermogen vergt.

Met goedvinden van Gort & Gort hebben we in de tuin van het château een plechtig moment georganiseerd. Radinck van Vollenhoven neemt binnenkort na acht jaar trouwe dienst afscheid als honorair consul in de regio Nouvelle Aquitaine. Om hem te bedanken voor zijn inspanningen als ‘supervrijwilliger’ voor de Nederlandse staat, mocht ik hem een speciaal ereteken opspelden. Zijn opvolger is ook al in zicht: dat zal Ellemarije Altena zijn, een Nederlandse wetenschapper die al tien jaar in Bordeaux woont en werkt. U ziet haar op de foto voor de ‘miroir d’eau’ in het centrum van Bordeaux (die overigens deze week niet zo goed spiegelde, vanwege de stevige wind). Zodra de laatste formaliteiten rond zijn, zal zij het stokje overnemen.

Toen maar weer met 300 km per uur terug naar de hoofdstad voor een goed gevulde vrijdagmiddag, want het ambassadeteam had op volle kracht doorgedraaid. Onder andere met het voorbereiden voor alle activiteiten van volgende week, eerst in Parijs en daarna in Normandië waar, in aanwezigheid van president Biden, onze Koning en Koningin en een heleboel andere hoogwaardigheidsbekleders, wordt herdacht dat daar 80 jaar geleden op 6 juni de bevrijding van Europa begon. Daarover volgende week meer. Goed weekend!

Jan Versteeg