Een Frans huis kopen in Corona-tijd

Ik heb een dozijn dossiers die beïnvloed worden door de sluiting van notariskantoren. Heel veel notariskantoren waren niet voorbereid op een dergelijke situatie. Slechts twee van de twaalf kantoren schakelde twee weken geleden gelijk over op thuiswerken door de notaris en zijn klerken en begonnen alles op afstand te regelen. Inmiddels komen steeds meer notariskantoren weer on-line, de meesten hebben de laatste twee weken allerlei creatieve oplossingen gevonden om door te kunnen werken.

Met één van die notariskantoren heb ik een Corona-protocol uitgewerkt voor de aankoop van onroerend goed. Prima te gebruiken door Nederlandse kopers, maar natuurlijk ook door andere buitenlandse en ook Franse kopers.

1. Het compromis de vente is geen probleem omdat het per definitie een onderhandse acte is. Koper en verkoper leveren per mail al hun gegevens aan, de notaris maakt een eerste concept en stuurt het naar mij (als vertegenwoordiger van de koper). Ik controleer het nauwkeurig en eventuele tekortkomingen worden eruit gehaald in een mailwisseling (desnoods telefonische uitwisseling) met de klerk. Als er een complete en definitieve versie ligt, leg ik (of als de notaris dat wil een beëdigd vertaler) het contract per telefoon uit aan de koper. Die print het concept uit, tekent het, scant het, en ik stuur de scan door naar de klerk van de notaris. Het origineel gaat per post en zodra die bij de notaris arriveert, stuurt de notaris hem per post door naar de verkoper. De notaris (of de makelaar) legt aan de verkoper uit wat er allemaal staat, de verkoper tekent dan het origineel en stuurt het terug naar de notaris.

2. Alle communicatie daarna wordt per mail of telefoon afgewerkt. De officiële mededeling van de start van de 10 dagen bedenktijd gaat, als vanouds, per aangetekende brief of (steeds meer) per aangetekende mail (via de dienst AR24).

3. Als de notaris het dossier compleet heeft stuurt hij een décompte (voorlopige eindafrekening) naar de koper, die het resterende bedrag overmaakt. Hij stuurt het concept van de acte authentique samen met een procuratie naar mij. Ik lees alles en becommentarieer waar nodig, totdat ik een definitieve versie heb van de acte authentique.

4. Wederom leg ik (of een beëdigd vertaler, afhankelijk van de eisen die de notaris stelt) alles per telefoon uit aan de koper en ik vraag de koper om de acte authentique in deze versie te paraferen en de procuratie te tekenen in aanwezigheid van een gemeenteambtenaar, voor de handtekeningverificatie. Alle publieksbalies van gemeentes in Nederland zijn nog open voor handtekeningverificatie, al is het nu nagenoeg altijd op afspraak. De procuratie is een opdracht aan één van de klerken van het notariskantoor om namens de koper de acte authentique te tekenen. Ik stuur de scans van alle getekende stukken per mail naar de notaris. Ondertussen vraagt de notaris aan de verkoper om ook een procuratie te tekenen. Ik verzoek de notaris om de acte authentique echter nog niet te tekenen.

5. Dan maak ik een afspraak met de verkoper of zijn makelaar voor de eindinspectie van het huis. Indien slechts de verkoper en koper (hooguit 4 mensen) aanwezig zijn, kan de 1,5 meter sociale afstand gerespecteerd worden en met de nodige voorzichtigheid (handschoenen, eventuele mondkapjes) kan de opleveringsinspectie worden gedaan. Pas als de koper meldt dat het huis wordt opgeleverd (inclusief meubelen) zoals in het compromis de vente is overeen gekomen, gaat de volgende stap in.

6. Na de inspectie gooit de verkoper het origineel van zijn procuratie en de sleutels in de brievenbus van het notariskantoor en de koper doet hetzelfde met het origineel van zijn procuratie. Met de notaris heb ik dan geregeld dat nog op diezelfde dag de klerken de acte authentique tekenen en uiteindelijk tekent dan de notaris zelf. Deze notaris roept dan zijn klerken één voor één naar kantoor, maar ik kan me ook voorstellen dat iemand met het origineel langs de klerken hun thuisadres gaat. Als dit geregeld is meldt de notaris mij per mail of telefoon waar de sleutel opgehaald kan worden. Met een goede regie en goede telefonische contacten tussen alle partijen moet dit alles in één dag zijn geregeld, zodat de koper ’s avonds zijn Franse huis kan betrekken.

Ik ga dit protocol voorstellen in al mijn openstaande dossiers. Of het werkt, moeten we nog zien. Bij deze notaris zijn we pas bij stap 3. Waar deze notaris het meeste moeite mee had was dat hij dacht niet aan zijn zorgplicht te kunnen voldoen, als hij niet in persoon de acte authentique kon uitleggen aan de kopers (desnoods met ondersteuning van een tolk). Deze notaris vertrouwde mij uiteindelijk die taak toe, omdat ik ook al het compromis de vente heb uitgelegd aan de kopers. Of alle notarissen dat zullen doen, zal nog moeten blijken.

De notaris heeft dit protocol uitgeprint op zijn eigen briefpapier in de vorm van een attestation inclusief (streef)data. De kopers die naar Frankrijk reizen hebben een print van deze attestation bij zich in geval ze worden staande gehouden.

Ik ken diverse kopers van Franse huizen die door de coronacrisis zijn overvallen en daar ernstige schade door ondervinden (bv al wel hun huis verkocht in Nederland, maar niet in hun nieuwe huis in Frankrijk kunnen), hopelijk kunnen meer kopers een dergelijk protocol afspreken met hun notaris, zodat de schade zoveel mogelijk wordt beperkt.

Wim