Hèt netwerk van, voor en door Nederlandstaligen in Frankrijk - zegt het voort!
verwantschap tussen het frans en het nederlands
Ik verbaas mij al jaren over de overeenkomsten in beeldspraak tussen het nederlands en het frans.
Een voorbeeld: vragen worden in het nederlands meestal gesteld, een enkele keer uitgesproken, maar nooit gezegd.
En in het frans is het : "poser une question".
Ook denk ik aan "supposer" en "veronderstellen", "maintenir" en "handhaven", en de twee betekenissen van "entretien" en "onderhoud" (waarom eigenlijk is dit niet als "tussenhoud" vertaald trouwens?).
Dit fenomeen lijkt niet beperkt tot het Nederlands, want in het Duits bestaat "untersagen" voor "interdire" (ik ga er maar van uit dat "unter" en "onder" net zo sterk verwant zijn als "entre" en "inter").
Weet iemand nog meer voorbeelden, en weet iemand hoe dit ontstaan is?
Een voorbeeld: vragen worden in het nederlands meestal gesteld, een enkele keer uitgesproken, maar nooit gezegd.
En in het frans is het : "poser une question".
Ook denk ik aan "supposer" en "veronderstellen", "maintenir" en "handhaven", en de twee betekenissen van "entretien" en "onderhoud" (waarom eigenlijk is dit niet als "tussenhoud" vertaald trouwens?).
Dit fenomeen lijkt niet beperkt tot het Nederlands, want in het Duits bestaat "untersagen" voor "interdire" (ik ga er maar van uit dat "unter" en "onder" net zo sterk verwant zijn als "entre" en "inter").
Weet iemand nog meer voorbeelden, en weet iemand hoe dit ontstaan is?
Weergaven: 576
Berichten in deze discussie
-
Permalink Antwoord van john C. op
-
het is inderdaad vreemd dat sommige woorden een gelijkaardige samenstelling hebben, ondanks we hier aan de ene kant een germaanse en aan de andere kant een romaanse taal hebben.
misschien een uitvloeisel van het latijn in de middeleeuwen? Tenslotte werd in die tijd bijna in heel europa alles op schrift gezet in het latijn.
Ik denk niet dat het frans zelf veel andere invloeden heeft gehad, tot op heden zien we dat vreemde uitdrukkingen en woorden zoveel mogelijk geweerd worden. -
-
Permalink Antwoord van Jeroen Sweijen op
-
Beste Haarklover ... erg blij dat je de eerste discussie in deze mooie nieuwe uithoek van het web geplaatst hebt :).
De overeenkomsten die jij noemt zijn mij ook al eens opgevallen, en er zijn nog legio andere voorbeelden, zoals 'onderwerp' versus 'sujet' (sub-ject) en 'voorwerp' / 'objet'. Aan het eerste voorbeeld zie je de vermoedelijke oorsprong: tout bêtement, Latijnse oorsprong, in het Frans dicht bij de bron gebleven, in één of meerdere Germaanse talen per onderdeel vertaald. Ik vermoed ook dat dit woorden zijn uit de Renaissance of nog later, in die tijd werden veel Franse woorden gesmeed rechtstreeks vanuit de oude Latijnse vorm, zonder fonetische ontwikkelings, en kreeg je 'leuke' doublons als 'forge' + 'fabrique', allebei van fabrica. Is misschien een ander draadje waard :)
Deze uitleg geldt volgens mij niet voor alle voorbeelden - sommige Nederlandse woorden zijn misschien wel letterlijk uit het Frans vertaald (heb ik eens over gelezen, moet even de bron zoeken).
De link entre/inter is duidelijk, de link entre/onder/unter heb ik nooit gelegd...
Als ik aan andere voorbeelden denk gooi ik ze in de groep.
John, Frans heeft véél invloeden gehad uit oudere talen en uit omliggende talen, en voorbeelden te over. Wat jij aanhaalt van het weren van uitdrukkingen en woorden, dat is voornamelijk een erg recentelijke beweging :)
Groet, Jeroen -
-
Permalink Antwoord van haarklover op
-
Inderdaad, in de renaissance wilden veel mensen het Frans verrijken met woorden die uit het latijn kwamen.
Ik wist dat "fragile" gecreëerd is naast "frêle", maar het verband tussen "forge" en "fabrique" niet!
Je hebt waarschijnlijk gelijk dat veel woorden van het latijn naar het Nederlands vertaald zijn, ik ben benieuwd naar de bron (maar neem gerust de tijd).
Weet iemand trouwens wie bedacht dat werkwoorden die uit het latijn of frans overgenomen, op "eren" eindigen? (creëren, kopiëren, fabriceren...)
(als fabriceren uit het frans overgenomen was, zouden we "fabrikeren" moeten schrijven, bedenk ik nu). -
-
-
Forge en fabrique hebben dezelfde onderlinge familierelatie als frêle en fragile, inderdaad. En zo zijn er nog meer...
Ik weet overigens meer van de historie van het Frans dan van de historie van Nederlands, maar ik kan je wel vertellen dat al die werkwoorden op -eren eindigen in het Latijn op -are eindigden en in het Frans op -er. Waarschijnlijk wel door iemand bedacht, waarschijnlijk iemand van de generatie van Simon Stevin, die veel mathematische en wetenschappelijke termen hertaald heeft.
Ligt voor de hand als keuze -are / -er > -eren. Maar of het via het Frans komt of rechtstreeeks uit het Latijn ...
Groet, Jeroen -
-
-
Ach ja, het ligt best voor de hand eigenlijk.
Vroeger werden ook niet alle meervoudsvormen met een "n" aan het einde geschreven.
En als het eenmaal min of meer geaccepteerd is, is het een relatief kleine stap van "débattre" naar "debatteren" en van ...... naar "interveniëren" (komt dat van "intervenir" of direct van het latijn?).
Overigens was Simon Stevin niet iemand die graag buitenlandse woorden importeerde: aan hem danken wij woorden als wiskundige en natuurkundige. Maar zijn tijdgenoten waren vast niet allemaal zo gehecht aan zuiver nederlands. -
-
-
Oja, ik bedacht nog:
com-prendre - be-grijpen -
-
Permalink Antwoord van 2a4652bpt0faz op
-
Een must op dit gebied is het boekje > "de vreemde bouwstenen van het Frans" door van Willigen-Sinemus
Tom Polak
Ik ben trouwens rond 20 september in Parijs, misschien dat ik dan iemand van dez discussiegroep kan ontmoeten -
© 2024 Gemaakt door: Anton Noë, beheerder en gastheer.
Verzorgd door
Banners | Een probleem rapporteren? | Privacybeleid | Algemene voorwaarden
