Het franse pensioenstelsel. Deel 2. De hervorming volgens Macron

Het franse pensioenstelsel is vanaf de negentiger jaren vele malen op onderdelen gewijzigd, maar het systeem zelf bleef steeds gehandhaafd. Voor het laatst vonden wijzigingen plaats tijdens het presidentschap van François Hollande, waarbij maatregelen werden genomen om het pensioensysteem betaalbaar te houden door onder meer de pensioenleeftijd te verhogen. Ook werden regels gesteld met betrekking tot degenen die minder pensioen kunnen opbouwen, zoals huisvrouwen en werklozen. Verder werd erkend dat mensen met bepaalde zware beroepen een kortere levensverwachting hebben. Werknemers met nachtdiensten, mensen die zwaar sjouwwerk verrichten of in een lawaaiige omgeving werken kunnen daardoor tegenwoordig eerder met pensioen.

Huisvrouwen werken niet, zij leveren "slechts" toekomstige werknemers

Al tijdens zijn verkiezingscampagne had Macron echter een grondige hervorming van het pensioenstelsel aangekondigd. Momenteel kent dit stelsel maar liefst 42 verschillende regiems. Veel regiems kennen eigen privileges en voordelen. Zo bestaat er bijvoorbeeld een regiem voor spoorwegpersoneel (SNCF) en personeel van het openbaar vervoer Parijs (RATP), voor zelfstandigen, voor kaderpersoneel, voor ambtenaren enzovoort.

President Macron wil het pensioenstelsel sterk vereenvoudigen en voor iedereen gelijk maken, zonder dat de pensioengerechtigde leeftijd wordt verhoogd en zonder dat de huidige pensioengerechtigden (en zij die tot vijf jaar na de invoering van de hervorming met pensioen gaan) er in pensioen op achteruit gaan.

Vorige week is de voorgenomen hervorming met de sociale partners besproken en zijn de plannen in grote lijnen bekendgemaakt. In juni 2019 zal een wetsvoorstel worden gepresenteerd met een uitwerking van de voorgenomen hervorming. Deze zal ongeveer neerkomen op het volgende:

1. De 42 verschillende regiems worden teruggebracht tot één nationaal pensioenstelsel, dat iedereen per ingelegde euro gelijke rechten geeft.
2. Het trimestersysteem wordt vervangen door een puntensysteem, zoals ook Zweden, Duitsland en Italië kennen. Iedereen die economisch actief is krijgt een persoonlijke rekening, waarop hij per gewerkt jaar punten verzamelt.
3. Bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd krijgt iedere werknemer een pensioen naar het aantal opgebouwde punten. Dat aantal wordt vermenigvuldigd met de waarde die een punt op dat moment heeft. Welke factoren een rol zullen spelen bij de waardebepaling van een punt, is momenteel nog niet bekend. Waarschijnlijk zal ook rekening worden gehouden met de gemiddelde levensverwachting op het moment dat men met pensioen gaat.
4. Iedere betaalde euro levert dezelfde pensioenrechten op. Mensen met een hoger salaris betalen meer premie en bouwen meer punten op dan mensen met een lager salaris, maar iedereen met eenzelfde salaris (ambtenaar, werknemer of zelfstandige) ontvangt hetzelfde pensioen.
5. De minimum pensioenleeftijd blijft gehandhaafd op 62 jaar*, maar wie een jaar langer doorwerkt kan extra punten verdienen. Door tegenstanders van de hervorming wordt dit uitgelegd als een strafkorting wanneer je met je 62e met pensioen gaat. Om deze reden zijn ook sommige economen tegen het puntenstelsel, omdat het mensen zou aanzetten tot langer doorwerken.

Het iFRAP (instituut voor onderzoek op administratief en politiek gebied) wil nog verder gaan: het wil onder meer de verschillende pensioenfondsen voor aanvullende pensioenen (die het puntensysteem al hanteren) samenvoegen tot één fonds. Overigens hebben de twee grootste daarvan, Arrco en Agirc, al besloten om in 2019 te fuseren.

Wat de invoering van het nieuwe systeem zal betekenen voor het meetellen van in een andere lidstaat opgebouwd pensioen is nog niet te voorspellen. Eén ding is zeker: ook de nieuwe wetgeving zal moeten voldoen aan de coördinatie die de Europese Unie op pensioengebied stelt.

De regering heeft nog niet besloten of de nieuwe wetgeving zal worden ingevoerd per ordonnance** of dat de normale wetgevingsprocedure (via Assemblée en Senaat) zal worden gevolgd.

Negen vakbonden hebben zich tegen de hervorming uitgesproken en hebben acties aangekondigd. Zij vrezen door het puntensysteem een verlaging van het pensioen voor toekomstige werknemers. Dat zit er voor sommigen, die nu onder een regiem met veel privileges vallen, zeker in. Ook het verdwijnen van de 42 verschillende regiems (en hun verschillende privileges) baart hun zorgen.

Werkgeversorganisatie Medef steunt de regeringsplannen. Ook de overkoepelende organisaties van vakbonden CFDT (Confédération Française Démocratique du Travail) en de CFTC (Confédération Française des Travailleurs Chrétiens) zijn vóór de invoering van het puntensysteem. Zij wijzen op de aanvullende pensioenfondsen Arrco en Agirc die al een puntensysteem hanteren en die voor het eerst sinds de laatste crisis per 1 november aanstaande de waarde per punt verhogen.

* Sinds de wetswijziging van 2010 gelden voor sommige regiems en leeftijdsgroepen andere minimum-pensioenleeftijden, zie de tabellen op La-Retraite-en-Clair.fr.

** Bij wetgeving per ordonnance (op grond van artikel 38 van de franse grondwet) draagt het parlement zijn deel van de wetgevende bevoegdheid over aan de regering. Of negatiever: wordt door de regering de normale wetgevingsprocedure via Assemblée en Senaat omzeild. Zij stelt zelf de wet op en voert deze in zonder parlementaire behandeling (en dus zonder amendementen van de diverse partijen).
Deze procedure wordt gevolgd wanneer het om zuiver technische kwesties gaat (zoals in 2000 de regeling van de overgang van de franse franc naar de euro), wanneer wetgeving haast heeft of wanneer er veel weerstand wordt verwacht in het parlement. Wel moet de wet dan nog worden goedgekeurd door het parlement.
De regering kan sinds 1958 echter ook een beroep doen op artikel 49 van de Grondwet (zie Wikimini.org) en alsnog haar zin doordrijven zonder deze parlementaire goedkeuring. Daarna kunnen alleen de Conseil d'Etat (franse Raad van State) en de Ministerraad eventueel nog wijzigingen in de wet aanbrengen.

Bronnen: Vie-Publique.fr, Europa.eu, Ec.Europa.eu, LeMonde, Le Journal du Net en Wikipédia

_____________________________

☑️ Beste plaatser van dit bericht,

fijn dat je gebruik maakt van dit forum. Doe alsjeblieft mee met de discussie die volgt op je bericht! Reageer zelf op de reacties die anderen geven. Dat mag ook best een bedankje zijn.

_____________________________

Rubrieken,

Klik hieronder voor meer berichten in dezelfde rubriek.

20181020, Geldzaken, Overheid

Reactie van Jako op 21 Oktober 2018 op 16.33: Ik denk overigens dan Macron groot gelijk heeft om de pensioenen te harmoniseren. 42 regimes=42 administraties, elk met een pand, bestuurlijke overhead etc. Enorm inefficiënt, echt Frans, de pensioenpotten gaan grotendeels verloren aan het betalen van de administratieve overhead.

Dan moet ik ook weer denken aan de variabele pensioenleeftijd voor zware beroepen. Nederland ziet er van af vanwege de enorme kosten om zo'n systeem in te voeren. In Frankrijk is dat zelfs geen overweging, het moet 'eerlijk'. Dat het goedkoper, en dus eerlijker, is om iedereen maar gewoon meer uit te betalen dan het bekostigen van de overhead van zo'n systeem komt kennelijk in het Franse brein niet boven.

Reactie van Leonard Rh op 21 Oktober 2018 op 16.42: @Max Boret
Dat klopt niet in zijn algemeenheid. Op de site mijnpensioenoverzicht.nl staan keurig alle pensioenaanspraken van mij vermeld. Ook die uit de tachtiger jaren.
Mogelijk heb je baantjes gehad waarbij er geen pensioenrechten werden opgebouwd (niet ongebruikelijk), klopte de administratie bij een bepaald fonds niet helemaal o.i.d.

Reactie van Max Boret op 21 Oktober 2018 op 16.56: Volgens de volgende site: https://www.maxvandaag.nl/blogs/hoe-vind-ik-mijn-vergeten-pensioen-...

3. Hoe kan het dat het pensioenfonds mij niet kan vinden?

Sinds een aantal jaren hebben pensioenfondsen toegang tot de basisregistratie persoonsgegevens. Bovendien heeft iedere Nederlander een uniek burgerservicenummer (voorheen sofinummer). Met deze informatie kunt u eenvoudig worden opgespoord. Ook als u in de tussentijd bent verhuisd. Problemen kunnen zich voordoen als u een pensioen heeft opgebouwd in de periode vóórdat deze informatie beschikbaar was. Het gaat dan vooral om pensioenen die tot in de jaren 80 zijn opgebouwd. Ook als u bent geëmigreerd, kan het ingewikkelder zijn om u op te sporen.

Reactie van Sabine Dekker op 21 Oktober 2018 op 17.03: Dank je wel Theodora voor de uitgebreide uitleg!

Reactie van Theodora Besse op 21 Oktober 2018 op 17.58: Johanna, dan kun je dus het formulier invullen en op sturen. Zie de link die ik hierboven aan Maria gaf.

Reactie van Theodora Besse op 21 Oktober 2018 op 18.28: Tja Sabine, ik ben erg geïnteresseerd in wat er zich in Frankrijk allemaal afspeelt. Maar kennelijk niet iedereen, want zelfs onder dit tweede deel (over de komende hervorming van het franse pensioenstelsel) gaat het nog steeds alleen maar over de AOW en het NL pensioen.

Beetje jammer. Maar Jako geeft een voorzetje. Ik had al gehoopt dat hij zijn mening zou geven over de hervorming die Macron in zijn hoofd heeft.

Jako, persoonlijk ben ik met je van mening dat het terugbrengen van 42 regiems naar één stelsel heel goed is. Maar ik vind wel dat de kosten niet het enige moeten zijn waar je rekening mee houdt. Ik vind het bijzonder goed dat onder Hollande een vroegere pensioenleeftijd voor zware beroepen is ingevoerd.

Wanneer ze dat in Nederland te duur vinden, zouden ze eerst eens de miljoenen verslindende bonussen moeten afschaffen die pensioenbeheerders jaarlijks in de wacht slepen. Ik weet wel dat ze veel geld binnenhalen door slim te beleggen, maar dat is gewoon hun werk, waar ze al (zeer goed) voor worden betaald. Mensen met zware beroepen ontvangen dergelijke salarissen niet!

Reactie van Janny O. op 21 Oktober 2018 op 21.33: @Theodora, wij hebben er helemaal niets mee van doen, die Franse pensioenen, maar ik vind het heel fijn dat je dit bij elkaar gezocht hebt. Want ik vind het wel heel interessant om te weten hoe het in Frankrijk zo reilt en zeilt.

Bedankt.

Reactie van Theodora Besse op 21 Oktober 2018 op 21.48: Niet slim Aramon, om zoiets aan mij te vragen. Toen ik 65 was, kreeg ik een brief van het zwitserse pensioenfonds, omdat ik in Zwitserland verschillende seizoenen in de horeca had gewerkt. Anders dan in Nederland eisten zwitserse horeca-ondernemers nooit dat je (een deel van je uren) zwart (en dus onverzekerd) werkte.

Ik bleek recht te hebben op eenmalig CHF 75. Daarvoor moest ik dan wel een aanvraagformulier invullen en een uittreksel uit mijn geboorte-akte terugsturen. Ik schreef terug dat ik dat er allemaal niet voor over had, omdat alleen al een uittreksel een tientje kostte (plus de moeite). Maken jullie het maar over aan een goed doel naar keuze, schreef ik, en als dat niet is toegestaan, drink er dan maar met z'n allen een Calanda (CH biermerk) van.

Een week later kreeg ik een cheque van CHF 75 thuisgestuurd.

De moraal van dit verhaal: ik zou nooit moeite steken in het achterhalen van een wellicht onvindbaar pensioen over 3,5 jaar werk à fl 4,50 per uur, ook al was dat in die tijd best veel geld.

Reactie van Peter A. Schrage op 21 Oktober 2018 op 22.33: Deze discussie nijgt naar appels met peren vergelijken. Er is in veel landen een basis oudedagsvoorziening en een aanvullende oudedagsvoorziening. De basis voorziening wordt meest geregeld via de sociale wetgeving en de 2e voorziening via private of semi private instellingen of een combinatie van 1 en 2 maar dan is het een sociale voorziening.
Pensioenvoorzieningen zoals oorspronkelijk ontwikkeld en nog steeds veel van toepassing in NL zijn erg kostbaar omdat zij gebaseerd zijn op een toezegging gebaseerd op een formule (veel gebruikte formule was 1,75% per dienstjaar met een max van 40 dienstjaren van een inkomen = bij pensioen leeftijd een uitkering van 70% van een inkomen gedurende de pensioenperiode tot overlijden. De uitkering van 70% van een inkomen is een combinatie van AOW en aanvullend pensioen. De administratie van de uitkeringen (AOW en aanvullend pensioen) vindt voor de AOW plaats via sociaal verzekerings instellingen en de aanvullende uitkering veelal via pensioenfondsen (met een duur administratief apparaat) of via verzekeringsmaatschappijen (met dezelfde overhead problematiek).
Bij uw discussie over pensioenen lijkt het voor de hand liggen dat er rekening wordt gehouden met enerzijds de sociale wetgeving en de private pensioeninstellingen en niet alles over een kam scheren.

Reactie van Theodora Besse op 22 Oktober 2018 op 7.30: Aramon, ik heb je antwoord gegeven. Niet het antwoord dat je wenste, maar dat wist ik en dat illustreerde ik met mijn verhaaltje. Je had eruit kunnen opmaken dat ik ook jouw "probleem" (net als destijds het mijne) niet de moeite waard vind om er tijd in te steken. Ik heb leukere dingen te doen. Bovendien weet je altijd alles zelf veel beter dan wie dan ook. Dus ik zou zeggen: zoek zelf op internet.

Maar mijn eigenlijke advies luidt dus, voorzover je dat nog niet had begrepen: vergeet het.

Je reactie hieronder, dit zijn de huisregels.