Overleden

Het franse pensioenstelsel. Deel 1. Frans pensioen en AOW

Veel Nederlanders emigreren tijdens de werkzame periode van hun leven naar Frankrijk. Ze gaan hier werken (als zelfstandige of in loondienst) en bouwen een basispensioen op. De AOW- en pensioenopbouw in Nederland stopt. De pensioengerechtigde leeftijd is in Frankrijk 62 jaar. De nederlandse AOW-leeftijd is momenteel 66+ jaar en stijgt nog steeds. In Nederland hoef je niet per se te werken voor de AOW-opbouw (= basispensioen). Wel voor het (algemeen verplichte) aanvullende pensioen (van bedrijf of overheid). Voor je volledige AOW moet je 50 jaar in Nederland wonen (en premie betalen naar inkomsten).

Frankrijk echter eist dat je voor een volledig basispensioen tijdens je werkzame leven 160-172 trimesters (periodes van drie maanden) hebt gewerkt. Dat komt neer op 40 à 43 gewerkte jaren. Er bestaan ook speciale regelingen voor diverse gevallen. Zo krijgen bijvoorbeeld ouders vanaf het derde kind er enkele trimesters bij. Naast het basispensioen is voor alle werknemers een aanvullend pensioen verplicht. Zie Droit-finances.fr. Voor het aanvullende pensioen van zelfstandigen zie onder meer Sécu-indépendants.fr.



Nederlanders die als volwassenen in Frankrijk zijn komen wonen kunnen dus onmogelijk in Frankrijk een volledig basispensioen opbouwen. In een ander onderwerp (zie hier) kwam dit probleem aan de orde. Louise(68) en Marielle bleken er veel van te weten, mede doordat ze er zelf belang bij hebben en daardoor gedeeltelijk (ervarings)deskundigen zijn. Hun bijdragen heb ik in het navolgende samengevat en waar nodig aangevuld:

Voor Nederlanders die tijdens hun werkzame jaren uit Nederland vertrekken en in Frankrijk gaan werken biedt het EU-recht uitkomst. De tot de emigratie opgebouwde nederlandse AOW-jaren worden door de franse pensioeninstantie namelijk als trimesters meegeteld voor het vereiste aantal trimesters van het franse volledige basispensioen (retraite à taux plein). Het aantal vereiste trimesters hangt af van het geboortejaar van de persoon. Zie onderstaande tabel:



Louise gaf daarbij het volgende voorbeeld:

Stel je verdient € 1.500 per maand en je hebt alle vereiste jaren gewerkt (of als Nederlander gedeeltelijk AOW opgebouwd). De retraite wordt berekend over het gemiddelde loon van de 25 afgelopen jaren en daarvan krijg je 50% als pensioen. De retraite bedraagt in dat geval maximaal € 750 per maand. Indien het totaal aantal trimesters (werkjaren plus AOW-jaren) minder is, dan ontvang je naar verhouding ook minder retraite.

Dat betekent dat een Nederlander in dit voorbeeld vanaf z'n 62e tot de AOW-leeftijd (66 à 68 jaar) moet zien rond te komen van € 750 per maand (of minder wanneer hij bijvoorbeeld het minimumloon verdiende). Op de nederlandse AOW-gerechtigde leeftijd komt daar AOW bij plus eventueel een nederlands pensioen). Dat betekent dat veel Nederlanders in Frankrijk zullen moeten doorwerken tot ze de nederlandse pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt.



De franse pensioeninstantie kan bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) het aantal AOW-jaren opvragen. Dit kun je ook zelf doen. Je ontvangt dan van de SVB het formulier E205, dat je ingevuld moet terugsturen aan de SVB, waarna je het gestempeld terugkrijgt en aan de franse pensioeninstantie kunt sturen. (Telefoon SVB Breda (AOW buitenland): 0031 (0)76 548 50 10.)

De AOW en ook een eventueel bedrijfs- of overheidspensioen kunnen bij het bereiken van de nederlandse pensioengerechtigde leeftijd worden aangevraagd bij de pensioeninstantie van het land waar je woont of naar keuze bij de SVB of het betreffende nederlandse pensioenfonds. Zie Europa.eu.

Louise wees er op, dat drie dagen geleden in grote lijnen de inhoud bekend werd gemaakt van de geplande pensioenhervorming van de franse regering. Deze wordt behandeld in deel 2: De hervorming volgens Macron.


  • Arnoud

    Dank je Theodora, hier heb ik al lang vragen over gehad. Aangezien ik een aantal keer van land veranderd ben en lang gestudeerd heb, lijkt het erop dat ik (in Frankrijk; in Nederland wellicht nóg langer) tot mijn 73e door moet werken om voldoende trimesters te verzamelen.

    Wat gebeurt er als je eerder stopt? Krijg je dan naar ratio uitbetaald of móet je alle trimesters halen?

  • Overleden

    Theodora Besse


    Arnoud, zoals ik onder het voorbeeld van Louise schreef: "Indien het totaal aantal trimesters (werkjaren plus AOW-jaren) minder is, dan ontvang je naar verhouding ook minder retraite."

    Aangezien de retraite in Frankrijk al geen vetpot is, zullen veel Nederlanders minimaal moeten doorwerken tot ze de voor hen geldende wettelijke AOW-leeftijd hebben bereikt.

    Hierboven geef ik alleen een algemeen overzicht, voorzover van belang voor Nederlanders die op volwassen leeftijd naar Frankrijk zijn geëmigreerd. Wanneer je op Europa.eu klikt op "Kies een land", dan vind je alle bijzonderheden van het franse pensioenstelsel, zoals dat momenteel geldt (in het Frans, Duits of Engels).

  • helga van velsen

    Daarnaast is het misschien handig om te waarschuwen voor de inefficiënte verwerking van uw aanvraag. Maak van alles kopieën en het is altijd nog beter om persoonlijk uw dossier in te leveren dan te kiezen voor opsturen via de post of digitaal. Bij de MSA rekenen ze 3-6 mnd voor verwerking van uw gegevens.
  • Juliette

    Voordat iedereen, zoals ik, nou meteen in actie komt en de SVB in Breda gaat bellen voor dat formulier E205 : helaas sturen ze dat NIET aan een privé persoon. Sorry Theodora, rest van de info erg nuttig, maar je kunt dat dus niet zelf doen. Ze sturen het alleen aan de pensioenuitkerende instantie in Frankrijk.
  • Gerarddj

    Het is ook juist de bedoeling dat "we" langer doorwerken, ook Nederlanders die in Nederland wonen krijgen AOW op latere leeftijd. Dus wat is nou het probleem ?

    Verder kun je de opgebouwde AOW ook inzien bij het SVB via internet.

    Waarom zouden opgebouwde AOW jaren bij de Franse retraite worden meegeteld ? Je ontvangt over die periode toch AOW en alleen over gewerkte jaren in Frankrijk retraite ? Totaal dus ongeveer hetzelfde (als de werkperiode aansluit op vertrek uit Ned.) 

  • Louise (68)

    Goedemorgen, met het idee in het achterhoofd dat de procedure lang kan duren ben ik eind vorig jaar begonnen met de aanvraag.De dame bij de SVB Breda vertelde mij telefonisch dat de Carsat (op mijn schriftelijk verzoek) mijn gegevens gaat opvragen in Nederland, wat ook gebeurd is. Even de papieren erbij gepakt: de aanvraag aan Carsat is begin oktober 2017 schriftelijk ingediend bij de Carsat, de nieuwe relevé de carrière kreeg ik in april 2018.

     

  • Henny Uhl

    Hallo Theodora, Ben op mijn 59 ste jaar definitief verhuisd naar Frankrijk. Met mijn 65 ste jaar kreeg ik A.O.W, uit Nederland, maar wel 12% gekort en dat terwijl ik al die tijd wel in Nederland heb gewoond. U schreef dat je recht hebt op volledige A..O.W. als je 50 jaar in Nederland hebt gewonnd. Hoe kan het dan zo zijn dat ik word gekort? En wat zou ik er eventueel aan kunnen doen om mijn recht te halen? Alvast mijn dank voor de reactie!
  • marielle

    De SVB heeft mij het formulier toegestuurd, nadat ik ze had gebeld, ongeveer 18 maanden geleden. Ik heb het ingevuld en kreeg toen het door de SVB het ingevulde E205 terug, een copie gestuurd naar de CNAV ile de France. Ik zou met drie maanden antwoord krijgen. Uiteindelijk duurde het erg lang en heb ik de CNAV afgelopen juni gebeld en 3 weken later had ik mijn Franse relevé de carrière in huis. Daar in staat dus dat ik een 'surcôte' heb. Ik heb het uit gerekend en dat zal voor mij zo ongeveer 200€ meer zijn omdat ik langer heb door gewerkt dan nodig ( ik wordt 65 in november) en mijn NL jaren, die ik Nederland heb gewoond ( tot mijn 23ste en is 26 trimesters) er bij heb gekregen. In maart 2019 zal ik mijn pensioen voor oktober 2019 aanvragen. En ik krijg dan in juni 2020 mijn NL AOW, dat is niet veel ongeveer 100E. Ik heb eigenlijk altijd in Frankrijk gewerkt, vandaar dat mijn pensioen hier ook hoger is. Ik ben er tevreden mee, het is minder dan wanneer ik werk uiteraard, maar het is meer dan een NL AOW voor een alleenstaande. Nu ben ik wel Franse ambtenaar en kaderpersoneel; dat scheelt waarschijnlijk wel. Op het ogenblik krijg je als ambtenaar je pensioen uitgerekend over de laatste 5 jaar. Dit wordt over een tijdje wel veranderd. Macron wil alles op een lijn trekken en terecht, denk ik
  • Idzo Jansen

    Ter controle @Max Boret en @Henny Uhl: 6 jaar niet in Nederland gewoond.......korting dus 6x2 %= 12 %
  • Jako

    Ja, het was 50 jaar in Nederland wonen vanaf je 15e jaar, pas vanaf je 15e begon je rechten op te bouwen. Met de aow leeftijd op 67 jaar begint de opbouw pas op je 17e. Wie al uit Nederland weg was voor de aow aanpassing krijgt dus niet alleen 2 jaar later aow dan voorzien, maar jaarlijks ook 4% minder voor de rest van je leven.

  • Wilna Maijenburg

    Henny Uhl, toen ik vertrok uit nl kreeg ik keurig een brief dat ik de premie aow door kon betalen gedurende 10 jaar maximaal. Voor mij financieel heel gunstig, omdat mijn man voor mij partnertoeslag krijgt, hij is 7,5 jaar ouder. Ik betaal de minimum premie (iets meer dan 500€), maar vang al 7 jaar 100% ipv 82%. In 4 maanden tijd heb ik de premie al terugverdiend, maar het hangt van het inkomen af hoe hoog de premie is. Helaas te laat voor u.
  • Henny Uhl

    Hartelijk dank voor al de reacties. Destijds werd mij wel verteld dat ik de A.O.W. premie kon door betalen, wat mij dan 100€ per maand zou gaan kosten. Vond ik een beetje veel.Heb dat dus niet gedaan. Het is mij nu duidelijk dat ik krijg wat mij toekomt.

  • Overleden

    Theodora Besse


    Juliette, het verhaal van het persoonlijk aanvragen van formulier E205 bij de SVB had ik van Marielle (in het andere forumonderwerp). Ik ben blij dat Marielle dit in haar reactie hierboven duidelijk bevestigt.

    Mijn dank ook aan alle andere reageerders, die de informatie (bijvoorbeeld over de wijziging van de AOW-startleeftijd) hebben aangevuld.

  • Juliette

    Theodora, ik kreeg een zeer stellige mevrouw aan de telefoon, die, ook al zei ik dat iemand dat wèl zelf had gekregen, voor geen prijs dit formulier aan een particulier zal zenden. Boeiend toch weer... ;-)

  • Overleden

    Theodora Besse


    Max, AOW bouw je op via de volksverzekeringen. De premies worden geïnd door de belasting, niet door de werkgever. Iedereen in Nederland betaalt premies volksverzekering of je werkt of niet. Al bedragen die premies voor sommigen vanwege een te laag inkomen € 0. Maar dat komt door het nederlandse belastingstelsel.

    John, ook jij bedankt voor de nuttige informatie. De MSA is altijd een buitenbeentje geweest op allerlei gebied. Mijn zoon, hoewel geen boer, valt toch onder de MSA, omdat hij bij de Bambouseraie werkt, een vele hectaren grote exotische plantentuin in Générargues (bij Anduze).

    Juliette, inderdaad heel merkwaardig. Ja, je kunt het ook boeiend noemen... Lachen.

  • marielle

    @Juliette, misschien is het onder tussen veranderd....ik heb de SVB in mei 2017 gebeld en ik kreeg een formulier waar men al mijn persoonlijk gegevens vroeg en daarna kreeg ik het E205 door de SVB ingevuld toe gestuurd.
  • marielle

    Nog even dit: ik zat eind 2017 op 174 trimesters. Daar komt 2018 nog bij = 178 en dan de 3 trimesters van 2019 = 181. Ik ben van 1953 en zou dus 165 moeten hebben. Over het aantal meer gewerkte trimesters en ouder dan 62 jaar, krijg ik dus een surcote van 16 trimesters. 

  • Louise (68)

    Juliette, ik begrijp het probleem niet zo, zoals eerder vermeld moest ik ook via de Carsat de gegevens opvragen, en dat is allemaal goedgekomen.


  • Overleden

    Theodora Besse

    Ik heb vergeten Gerard te antwoorden. Hij schreef onder meer:

    "Waarom zouden opgebouwde AOW jaren bij de Franse retraite worden meegeteld? Je ontvangt over die periode toch AOW en alleen over gewerkte jaren in Frankrijk retraite? Totaal dus ongeveer hetzelfde (als de werkperiode aansluit op vertrek uit Ned.)"

    Gerard, je hebt het niet goed gelezen en/of begrepen. Tussen je 62e (frans pensioen) en je 67e (NL AOW) gaapt een gat van vijf jaar. Dat zou nóg groter zijn wanneer voor het franse pensioen de AOW-jaren niet zouden meetellen. In het franse systeem moet je namelijk voldoende trimesters opbouwen. Nederlanders die hier later zijn komen wonen kunnen nooit de volledige franse pensioenopbouw halen. Ze zouden dan levenslang een piepklein frans pensioentje ontvangen, ook al hebben ze hier vele jaren gewerkt. Dat geldt met name voor degenen die slechts het minimumloon verdienen, wat in Frankrijk heel normaal is.

    Daarom heeft de EU bepaald dat de opgebouwde jaren in een lidstaat meetellen voor het pensioen in een andere lidstaat. Dan nog moet je als minimumloner gedurende vijf jaar zien rond te komen van zo'n € 600 frans pensioen per maand, wat niet gemakkelijk is wanneer je bijvoorbeeld een hypotheek moet aflossen. Pas wanneer hij 67 wordt komt daar de (gekorte) AOW bij.

    Natuurlijk heb je gelijk wanneer je zegt dat Nederlanders in Nederland ook moeten doorwerken tot hun 67e. Het probleem daarbij is echter dat de werkgever er wel mee moet instemmen dat je na de franse pensioenleeftijd doorwerkt. Doet hij dit niet, dan kun je het schudden, want geen werkgever neemt je nog aan op je 62e. Dan zou je zijn aangewezen op de bijstand (RSA), ware het niet dat die (voor een alleenstaande) ongeveer hetzelfde bedraagt als het pensioentje.


  • Overleden

    Theodora Besse


    Ja Max, je ziet het verkeerd. Iedereen die in Nederland woont en inkomen heeft, betaalt premies volksverzekering. Wanneer dat inkomen € 0 tot € ? euro bedraagt betaal je € 0 euro premie volksverzekering.

    Zo is het geregeld en dat degenen met meer inkomen betalen voor degenen die (bijna) niets hebben maakt deel uit van de solidariteitsgedachte die in iedere volksverzekering is ingebouwd. Ik zou niet graag ruilen met mensen die geen premies betalen. Jij wel?

    Ook heb ik altijd graag bijgedragen aan de volksverzekeringen, want ten eerste had ik voldoende inkomen om premie te moeten betalen en ten tweede had ik werk. Dat kun je van arme medemensen niet zeggen.
     


  • Overleden

    Theodora Besse


    Marielle, de dame van de SVB had ook tegen Juliette kunnen zeggen, dat de SVB dat niet meer doet. Dat het vroeger misschien wel zo was, maar sinds kort niet meer.

    Louise, Juliette maakt er geen probleem van. Ze wilde het gewoon even opmerken als reactie op het artikel, waarin ik het telefoonnummer van de SVB noem.


  • Overleden

    Theodora Besse


    Haha Max, en toch zijn er véél meer Nederlanders die naar Frankrijk emigreren dan andersom! Kennelijk is niet de basispensioenopbouw een voorname reden om te emigreren.

  • Wilna Maijenburg

    Max beter lezen, 1604€ is voor een stel met volledig partnertoeslag, 1181€ voor een alleenstaande.
  • Brigit Sack

    Hallo Theodora, ik wilde je even complimenten maken met alle kennis. Je bent echt een aanwinst voor Ned.fr. Merci, Brigit